Ὁ Ἕλλην Ἀρχιεπίσκοπος εἰς τόν προ- τῆς CIA: «Οἱ ὁδηγίες σας θά ἐκτελεσθοῦν πιστῶς.»

Greek Archbishop to proto-CIA: “Your directions will be executed faithfully.”[1]

Posted on December 2, 2019 by Matthew Namee

Ὁ Ἕλλην Ἀρχιεπίσκοπος εἰς τόν προ- τῆς CIA:

«Οἱ ὁδηγίες σας θά ἐκτελεσθοῦν πιστῶς.»

Μετάφρασις εἰς τήν Ἑλληνικήν ὑπό τοῦ

Ἰωάννου Ν. Καλλιανιώτου

Πρόεδρος Τρούμαν (Truman)  καί Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηναγόρας, 1947

Ἔχει παραμείνει ἐπί ἀρκετόν χρόνον ὡς ἕνα ἀνοικτόν μυστικόν ὅτι ἡ ἐκλογή τοῦ Πατριάρχη Ἀθηναγόρα ὡς Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη εἶχε διευθετηθῆ, ἤ τό ἐλάχιστον εἶχε διευκολυνθῆ ὑπό τῆς κυβερνήσεως τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν. Εἶναι δύσκολον νά γράψω δι’ αὐτό ὡς ἕνας ἱστορικός, καθ’ ὅτι τά καπνίζοντα ὅπλα, δι’ ἐκεῖνα τά εἴδη τῶν πραγμάτων, ἔχουν τήν τάσιν νά κρατοῦνται κεκαλλυμένα. Ἐνίοτε, ὅμως, κάτι ξεγλιστράει πρός τά ἔξω (γίνεται γνωστόν). Προσφάτως, ξεφυλλίζοντας παλαιά ἔγγραφα μέ στοιχεῖα δεδομένα τῆς CIA, τά ὁποῖα εἶχον ἀποδεσμευθῆ διά τῆς Πράξεως Ἀπελευθερώσεως Πληροφοριῶν (Freedom of Information Act, FOIA)[2] ἀπό τό προκάτοχον τῆς CIA πρακτορεῖον, τό OSS, ἅπαντα ἑστιάζουν εἰς τήν Ἑλλάδα κατά τήν διάρκειαν τοῦ Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Κεκαλυμμένα εἰς τάς περίπου 300 σελίδας τοῦ PDF τούτου εἶναι ἀρκετά θέματα (ἄρθρα) ἀναφερόμενα εἰς τόν Ἀθηναγόραν, ὁ ὁποῖος αὐτόν τόν χρόνον ἦτο Ἀρχιεπίσκοπος τῆς Ἑλληνικῆς Ἀρχιεπισκοπῆς τῆς Βορείου καί Νοτίου Ἀμερικῆς.

Εἰς ἕνα ἐσωτερικόν ἔγραφον τῆς OSS μέ ἡμερομηνίαν 26 Μαρτίου 1942, ἕνας μυστικός πράκτορας ὀνομαζόμενος Ulius L. Amoss ἔγραφε τά ἑξῆς εἰς ἕνα συνάδελφόν του πράκτορα τῆς OSS ὀνομαζόμενον David Burns:

Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος ἦτο εὐχαριστημένος εἰς τό ἔπακρον μέ τήν συνάντησιν καί τό γεῦμα μαζί σου. Μοῦ ἀνέφερε ὅτι ὅλες οἱ διευκολύνσεις τοῦ ὀργανισμοῦ του εἶναι εἰς τήν διάθεσίν μας. Τό ἔθεσε τοῦτο μέ τίς ἑξῆς λέξεις:

«Ἔχω τρεῖς Ἐπισκόπους, τριακοσίους ἱερεῖς καί ἕνα μεγάλον καί πολύ ἐκτεταμένον ὀργανισμόν. Ὁ καθείς ὑπό τάς ἐντολάς μου εἶναι καί κάτω τῶν ἰδικῶν σας ἐντολῶν. Θά ἠμπορούσατε νά διατάξετε αὐτούς διά ὁποιανδήποτε ὑπηρεσίαν τούς χρειάζεσθε. Δέν θά προβάλουν καμμίαν ἐρώτησιν καί οἱ ὁδηγίες σας θά ἐκτελεσθοῦν μέ ἀφοσίωσιν. Παρακαλῶ πληροφορήσατε τόν κ. Μπέρνς (Burns) δι’ ἐμέ καί πώς ἔχουν τά πράγματα.»

Ἕνα μῆνα ἀργότερα, τήν 25^ην Ἀπριλίου [1942], ὁ 56-ἐτῶν Ἀρχιεπίσκοπος προσεπάθησε νά καταταχθῇ εἰς τόν Ἀμερικανικόν στρατόν. Ἀλλά ἀπερρίφθη.

Μερικές ἑβδομάδες ἀπό αὐτό, στίς 14 Μαΐου [1942], ὁ Ulias Amoss, ὁ ἴδιος μυστικός πράκτορας, ὁ ὁποῖος εἶχε γράψει τό σημείωμα τῆς 26^ης Μαρτίου, ἔγραψε ἕνα γράμμα εἰς τόν Ἀθηναγόραν, εὐχαριστόντας αὐτόν διά τήν συνεχιζομένην συνεργασίαν τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς, λέγων τοιουτοτρόπως, «Τό ἐνδιαφέρον, μέ τό ὁποῖον οἱ Ἐπίσκοποί σας καί οἱ ἱερεῖς ἔχουν συνεργασθῆ ἔχει ἐντυπωσιάσει ἅπαντας καί ἡ ἀναφορά σας, πού ἴσως, τόσα ὅσα ἑκατοντάδες χιλιάδες ὀνόματα θά ἐπιστραφοῦν (δωθοῦν) εἰς ἐμᾶς εἶναι ἐκθαμβωτικόν.» Τήν ἰδίαν ἡμέραν, ὁ William J. Donovan (Ντόνοβαν) ὁ ἴδιος -ὁ ἀρχηγός τῆς OSS- ἔγραψε ἐπίσης εἰς τόν Ἀθηναγόραν, «Οἱ ἀναφορές καί οἱ περιγραφές τῶν Ἑλληνο-Ἀμερικανῶν νέων εἰς ἡλικίαν στρατεύσεως, τήν ὁποίαν ἐγκαρδίως ἀναλάβατε ἐσεῖς ἔρχονται εἰς λαμπρούς (πλουσίους) ὄγκους (εἰς μέγαν ἀριθμόν). Τό ἐνδιαφέρον, Σεβασμιώτατε, μέ τό ὁποῖον ἔχετε διευθετήσει αὐτήν τήν πολύτιμον ὑπηρεσίαν εἶναι μεγάλου ἐνδιαφέροντος διά τάς ἐνόπλους δυνάμεις καί ἐπιθυμῶ νά ἐκφράσω τήν βαθείαν μου ἐκτίμησιν διά τήν ἀφοσιωμένην καί πατριωτικήν σας βοήθειαν.»

      

William J. Donovan (Ντόνοβαν), ἀρχηγός τοῦ OSS, προκάτοχον πρακτορεῖον τῆς CIA

Ὁ Donovan  κατόπιν προφανῶς ἐπῆγεν ἐκτός πόλεως, ἔτσι ὁ Ἀθηναγόρας ἐπερίμενεν ἕως τίς 16 Ἰουλίου [1942]  ὥστε νά ἀπαντήσῃ. Ἀκολουθεῖ τό πλῆρες κείμενον τοῦ γράμματος τοῦ Ἀρχιεπισκόπου:

Ἀγαπητέ μου κ. Donovan:

Ἔλαβα τό ἐγκάρδιον γράμμα σας τῆς 15^ης Μαΐου, ἀλλά ἐπειδή ἔμαθα ἐν τῷ μεταξύ ὅτι εἴχατε φύγει, ἐπερίμενα ἕως ὅτου νά ἐπιστρέψετε, ὥστε νά σᾶς γράψω.

Εἶσθε εὐπρόσδεκτος καί σᾶς εὐχαριστῶ ἀπό τά βάθη τῆς καρδιάς μου γιά τό γράμμα σας καί τό περιεχόμενόν του. Μέ ἔχετε ὑποχρεώσει πάρα πολύ, ἐπειδή νομίζω ὅτι δέν κάνω πάρα πολλά διά τήν Ἀμερικήν, διά τήν ὁποίαν εἶμαι τόσον βαθέως ὑποχρεωμένος.

Εἶμαι ἕτοιμος νά προσφέρω τόν ἑαυτόν μου διά κάθε καθῆκον καί νά κάνω ὁποιανδήποτε θυσίαν διά τήν ἀγαπημένην μας πατρίδα, ἡ ὁποία πολεμᾷ διά τήν παγκόσμιον ἐλευθερίαν καί δικαιοσύνην καί διά τήν Νέα Ἡμέρα, ἡ ὁποία ἔρχεται.

Ἤμουν στήν Οὐάσινγκτον (Washington) πρό ὀλίγων ἡμερῶν, καί θά μποροῦσα νά ἔλθω νά σᾶς ἰδῶ, ἐάν δέν μέ εἶχαν καλέσει πίσω στήν Νέα Ὑόρκη. Σᾶς διαβεβαιῶ ὅτι μέ τήν πρώτην εὐκαιρίαν θά ἔλθω εἰς τήν Οὐάσινγκτον νά σᾶς συναντήσω προσωπικῶς, καί ἐκφράζω τήν ἀληθινήν ἐκτίμησίν μου πρός ἐσᾶς.

Εἰλικρινῶς ἰδικός σας.

Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηναγόρας

Εἶναι μεγάλη ἔκπληξις ὅτι αὐτά τά ντοκουμέντα εἶναι (ἔγιναν) δημόσια, καθ’ ὡς παρουσιάζουν τήν ἔναρξιν μιᾶς πραγματικά γνωστῆς, ἀλλά ὄχι καί καλά τεκμηριωμένης σχέσεως μεταξύ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηναγόρα καί τῶν Ἀμερικανικῶν μυστικῶν ἀξιωματούχων. Τό 1942, ὁ Ἀθημαγόρας ἀπέδειξε ὅτι εἶναι ἕνας ἀξιόπιστος σύμμαχος τῆς Ἀμερικανικῆς κυβερνήσεως, καί ἐνῷ ὁ πατριωτισμός του κατά τήν περίοδον τοῦ πολέμου δέν εἶναι ἀναγκαίως ἀσυνήθης, ἡ γλῶσσά του εἶναι σχεδόν σκανδαλωδῶς σθεναρά: «Δέν θά ὑπάρξουν ἐρωτήσεις, ἀπό μέρους μας καί οἱ ὁδηγίες σας θά ἐκτελεσθοῦν πιστῶς.»

Εἰς τά ἑπόμενα ἔτη, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηναγόρας παρέμεινε πολύτιμος πηγή διά τίς Ἀμερικανικές μυστικές ὑπηρεσίες. Μία ἀναφορά τοῦ OSS γενημένη κάποτε μετά τήν 31^ην Δεκεμβρίου 1944[3] κατατάσσει τόν Ἀθηναγόραν μεταξύ τῶν συμφωνιῶν της κλειδιά.  Ἡ ἀναφορά τοῦ OSS σχολιάζει: «Τό Ὑπουργεῖον Ἐξωτερικῶν καί ἄλλα ἐκτελεστικά πρακτορεῖα δύσκολα ἠμποροῦν νά καλλιεργήσουν συμφωνίας αὐτοῦ τοῦ εἴδους ἐλευθέρως χωρίς νά θέσουν μίαν ἐπίσημον σφραγίδα εἰς τό ἐν λόγῳ ἄτομον καί νά προκαλέσουν κριτική ἀπό πολιτικῶς ἐχθρικά στρατηγεῖα. Αὐτό ἔγινε δυνατόν διά τό Τμῆμα τῶν Ξένων Ἐθνικοτήτων (Foreign Nationalities Branch) [τοῦ OSS], ὥστε, νά ὁμιλῇ φιλικῶς καί συχνάκις ὡς θά ἐχρειάζετο μέ τέτοιους ἄνδρες.» Ὁ κατάλογος τῶν «τοιούτων ἀνδρῶν» περιλαμβάνει ὄχι μόνον τόν Ἀθηναγόραν, ἀλλά καί τόν Ἀλβανόν Ἐπίσκοπον Fan Noli καί τόν Σέρβον Ἐπίσκοπον Dionisije Milivojevich.

Ἡ σχέσις μεταξύ Ἀθηναγόρα καί τῆς Ἀμερικανικῆς κυβερνήσεως ἀποδεικνύει ὅτι ἦταν ἀμοιβέως ὠφέλιμος. Ὅταν ὁ Ἀθηναγόρας ἐξελέχθη  Οἰκουμενικός Πατριάρχης τό τέλος τοῦ 1948, ἐπέταξεν εἰς τήν Κωνσταντινούπολιν (Istanbul) μέ τοῦ Προέδρου Τρούμαν (Truman) τό προεδρικόν ἀεροπλάνον (τό ὁποῖον εἶχεν ὀνομασθῆ παραδόξως, ἡ «Ἱερή Ἀγελάδα», “Sacred Cow”). Ἀπό τήν νέαν του θέσιν εἰς τό Φανάρι, ὁ Ἀθηναγόρας ὑπηρέτησεν ὡς ἕνα ὑπέρ-Ἀμερικανικόν ἀντίβαρον πρός τό ὑπέρ τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως Πατριαρχεῖον τῆς Μόσχας. Ἀλλά αὐτό εἶναι μία ἱστορία διά μίαν ἀλλην ἡμέραν (διά τό μέλλον).

---

[1] Ὅρα, Posted on December 2, 2019 by Matthew Namee

https://orthodoxhistory.org/2019/12/02/greek-archbishop-to-proto-cia/?fbclid=IwAR17CAu7M2TSldJnKY7-0pWAYAQ3MI7e9TXUdQ8IS0rkrQ6Zxn8X6lfTQ60

[2] Ὅρα, Freedom of Information Act (FOIA). One file contains a big batch of papers   

[3] Ὅρα, An OSS report prepared sometime after December 31, 1944,.

Ευχαριστούμε θερμός τον κύριο καθηγητή, που παρόλο τον φόρτο εργασίας που έχει, μας συντρέχει στην αδυναμία μας στο να μεταφράσουμε το συγκεκριμένο άρθρο. Ο Κύριος να του ανταποδώσει την αγάπη και το έλεός Του.