Φιλοπονία διά τούς ἄλλους

 

Φιλοπονία διά τούς ἄλλους

Τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

  Ὑπάρχουν χριστιανοὶ ποὺ ἐκδηλώνουν τὴν ἀγάπη τους πρὸς τὸν πλησίον μὲ πολλοὺς τρόπους, ἀξιοποιώντας τὶς δυνατότητές τους. Εἶναι οἱ ἄνθρωποι ποὺ δὲν θορυβοῦν, ἀλλὰ συμβάλλουν στὸ κοινὸ συμφέρον. Δὲν ἀναφερόμαστε σὲ ἐπίσημους κοσμικοὺς φορεῖς, ὅπου οἱ ἐργαζόμενοι ἔχουν ὡς ἀντικείμενο τὴν παροχὴ διαφόρων ὑπηρεσιῶν στοὺς ἀνθρώπους. Ἀλλὰ στοὺς ἰδιῶτες ποὺ ἐργάζονται ἐθελοντικά, χωρὶς νὰ ἀμείβονται καὶ χωρὶς νὰ διαχειρίζονται διάφορα χρηματικὰ ποσά, προσφορὲς ἄλλων ἀνθρώπων. Αὐτοὶ θεωροῦν ὑποχρέωσή τους νὰ προσ­φέρουν. Ἄλλοι μποροῦν νὰ κάνουν πολλὰ καὶ ἄλλοι λίγα. Ἔχουν ὅμως τὴν ἀνύστακτη ἔγνοια τῆς προσφορᾶς, ἡ ὁποία ἔχει τὴ ρίζα της στὴ μεγάλη ἀρετὴ τῆς ἀγάπης.

  Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος ὑπενθυμίζει στὸν κάθε χριστιανὸ ὅτι πρέπει νὰ εἶναι ἐργάτης τῆς ἀγάπης, ξεπερνώντας τὸ δικό του συμφέρον. Εἶναι σαφὴς ἡ προτροπή του: «Ὁ καθένας πρέπει νὰ χρησιμοποιεῖ τὰ χαρίσματα ποὺ ἔχει πρὸς τὸ κοινὸ συμφέρον. Εἴτε σοφία ἔχει, εἴτε ἐξουσία, εἴτε πλοῦτο, εἴτε ὁποιοδήποτε ἄλλο χάρισμα, νὰ μὴ τὸ χρησιμοποιεῖ, γιὰ νὰ βλάψει τοὺς συνανθρώπους του, οὔτε γιὰ νὰ καταστρέψει τὸν ἑαυτὸ του»[1]. Ὅμως βλέπουμε ὅτι οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι ἐργάζονται μόνο γιὰ τὸ δικό τους συμφέρον καὶ ὄχι σπάνια εἰς βάρος τῶν ἄλλων. Αὐτὴ ἡ τακτικὴ εἶναι ἀπαράδεκτη γιὰ ἕνα συνειδητὸ χριστιανό. Ἡ προσ­πάθεια γιὰ τὸ κοινὸ συμφέρον πρέπει νὰ εἶναι διαρκής, νὰ γίνει τρόπος ζωῆς. Ὅταν δὲν ὑπάρχει αὐτὸς ὁ σκοπός, ἔχουμε ἀρνηθεῖ βασικὴ ὑποχρέωση καὶ ὁδηγούμαστε στὴν καταστροφή. Ἐὰν δυσ­κολευόμαστε νὰ πεισθοῦμε ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους τῆς Ἐκκλησίας, κυρίως τοὺς κληρικούς, γιὰ τὴν ὑποχρέωση αὐτή, ἂς πάρουμε χρήσιμα διδάγματα ἀπὸ τὴ φύση καὶ τὰ ζῶα. Ἂν προσέξουμε τί συμβαίνει ἐκεῖ, θὰ πεισθοῦμε ὅτι μᾶς ἔχουν ξεπεράσει στὸ θέμα ποὺ μᾶς ἀπασχολεῖ. Ἂς παραδειγματιστοῦμε ἀπὸ τὴ μέλισσα, ἡ ὁποία ὄντως εἶναι ἀξιοθαύμαστη καὶ ἀξιοσέβαστη. Εἶναι, ὅπως λέει ὁ ἅγιός μας ὑπόδειγμα «ἀλτρουϊσμοῦ καὶ φιλοπονίας»[2]. Ἡ μέλισσα, λοιπόν, κοπιάζει καὶ ταλαιπωρεῖται καθημερινὰ περισσότερο γιὰ μᾶς τοὺς ἀνθρώπους, παρὰ γιὰ τὸν ἑαυτό της. Πετάει στὰ λιβάδια «γιὰ νὰ στρώσει ἕτοιμο τραπέζι σὲ ἄλλους». Αὐτὸ πρέπει νὰ εἶναι καὶ τὸ χαρακτηριστικό τοῦ χριστιανοῦ. Νὰ μαζεύει χρήματα καὶ νὰ τὰ ξοδεύει γιὰ τοὺς ἄλλους. Νὰ θέτει τὰ χαρίσματα καὶ τὰ προσόντα του στὴν ὑπηρεσία τῶν ἄλλων. Ὁ δικός του κόπος νὰ καλύπτει τὶς ἀνάγκες τῶν ἄλλων.

Οἱ ἄνθρωποι τῆς προσφορᾶς, ἀλλὰ καὶ τῆς διακονίας, εἶναι εὐλογημένοι ἀπὸ τὸ Θεό. Διατηροῦν πάντα τὴν καλὴ προαίρεση νὰ εὐεργετοῦν. Συγχρόνως βιώνουν τὴν εὐγνωμοσύνη τῶν εὐεργετουμένων, κάτι ποὺ τοὺς ἀνανεώνει, γιὰ νὰ συνεχίζουν τὸ μυστικὸ καὶ ἀθόρυβο ἔργο τους, ποὺ ἀποδίδει στὸν πλησίον ὑλικοὺς καὶ πνευματικοὺς καρπούς.

Ὅταν στὴν κοινωνία ἐμφανιστοῦν πολλοὶ ἄνθρωποι τῆς προσφορᾶς, δηλαδὴ συνειδητοὶ καὶ γρηγοροῦντες Χριστιανοί, ἡ ὄψη της θὰ ἀλλάξει, τὰ ἤθη θὰ ἡμερέψουν, ἡ καλωσύνη θὰ εἶναι γνώρισμα τῶν πολλῶν καὶ τὸ κακὸ θὰ περιοριστεῖ σὲ πολὺ μεγάλο βαθμό. Αὐτὸ ποὺ δὲν πετυχαίνει τὸ κράτος μὲ τὶς οἰκονομικὲς παροχές, τοὺς νόμους καὶ τὰ σώματα ἀσφαλείας, θὰ τὸ κατορθώνουν οἱ φιλότιμοι ἐργάτες τῆς φιλοπονίας καὶ τῆς ἀδιάκοπης διακονίας.

Βέβαια, οἱ μεταβολὲς στὴν κοινωνία δὲν γίνονται ἀπὸ τὴ μία μέρα στὴν ἄλλη. Χρειάζεται ἀδιάκοπη προσπάθεια, γιὰ νὰ ἀρχίσει τὸ δέντρο νὰ δίνει καρπούς. Εἶναι ἀνάγκη νὰ κατανοήσουμε ὅτι τὸ ἔργο αὐτὸ ἔχει πάντα τὴν ἄνωθεν βοήθεια, γιατί εἶναι τήρηση τῆς ἐντολῆς τοῦ Χριστοῦ, ὄχι μὲ κενὰ λόγια, ἀλλὰ μὲ πράξεις ποὺ ἀλλοιώνουν ἱερῶς τὶς καρδιὲς τῶν ἀδελφῶν μας.

Σημειώσεις:

1. Χρυσοστόμου, Α΄, σελ. 427. 2. Αὐτόθι.

orthodoxostypos