Ο Όσιος Θεοδόσιος Εκ Ρωσίας (; - 1696) εορτάζει στις 5 Φεβρουαρίου εκάστου έτους |
Το ακόλουθο περιστατικό μας δείχνει πόσο σημαντική είναι η
τέλεση μνημόσυνου στη θεία λειτουργία.
Πριν την αφαίρεση των λειψάνων του αγ. Θεοδοσίου του Τσερνίγκωφ(1896), ο φημισμένος Στάρετς Αλέξιος (1916), ιερομόναχος του Ερημητηρίου του Γκολοσεγιέφσκυ της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου, ο οποίος διεξήγαγε την ανακομιδή των λειψάνων, αποκαμωμένος καθώς καθόταν δίπλα στα λείψανα, λαγοκοιμήθηκε και είδε μπροστά του τον άγιο, ο οποίος του είπε: « Σ’ ευχαριστώ που κοπιάζεις για μένα και σε παρακαλώ θερμά, όταν τελέσεις τη θεία λειτουργία, να μνημονεύσεις τους γονείς μου» – και έδωσε τα ονόματά τους (πατήρ Νικήτας και Μαρία).*
Πριν την αφαίρεση των λειψάνων του αγ. Θεοδοσίου του Τσερνίγκωφ(1896), ο φημισμένος Στάρετς Αλέξιος (1916), ιερομόναχος του Ερημητηρίου του Γκολοσεγιέφσκυ της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου, ο οποίος διεξήγαγε την ανακομιδή των λειψάνων, αποκαμωμένος καθώς καθόταν δίπλα στα λείψανα, λαγοκοιμήθηκε και είδε μπροστά του τον άγιο, ο οποίος του είπε: « Σ’ ευχαριστώ που κοπιάζεις για μένα και σε παρακαλώ θερμά, όταν τελέσεις τη θεία λειτουργία, να μνημονεύσεις τους γονείς μου» – και έδωσε τα ονόματά τους (πατήρ Νικήτας και Μαρία).*
«Πώς μπορείς εσύ, ω Άγιε, να ζητάς τις δικές μου προσευχές,
όταν εσύ ο ίδιος στέκεσαι στον ουράνιο Θρόνο και ικετεύεις το Θεό να δωρίσει
στους ανθρώπους το έλεός Του»; ρώτησε ο ιερομόναχος.
«Ναι, αυτό είναι αλήθεια», απάντησε ο άγιος Θεοδόσιος, «αλλά
η προσφορά στη θεία λειτουργία έχει περισσότερη δύναμη από την προσευχή μου».
Έτσι λοιπόν, οι παννυχίδες και η κατ’ οίκον προσευχή για
τους νεκρούς είναι ευεργετικές για την ψυχή τους, όπως εξάλλου είναι και οι εις
μνήμην τους αγαθοεργίες, όπως ελεημοσύνες ή συνεισφορές στην εκκλησία. Όμως
ιδιαιτέρως ευεργετική είναι η τέλεση μνημόσυνου στην Θεία Λειτουργία… πολλές
εμφανίσεις νεκρών και άλλα περιστατικά τα οποία έχουν σημειωθεί επιβεβαιώνουν
κάτι τέτοιο. Πολλοί άνθρωποι που πέθαναν εν μετανοία, αλλά που δεν μπόρεσαν να
εκφράσουν έμπρακτα τη μετάνοιά τους όσο ζούσαν, ελευθερώθηκαν από τα μαρτύρια
και βρήκαν ανάπαυση. Στην Εκκλησία πάντοτε προσφέρονται προσευχές υπέρ
αναπαύσεως των νεκρών, και μάλιστα την ημέρα της Καθόδου του Αγίου Πνεύματος,
στον εσπερινό της γονυκλισίας, υπάρχει μία ειδική ευχή «για τους ευρισκομένους
στον άδη».
Ο καθένας από εμάς που επιθυμεί να εκφράσει την αγάπη του
για τους νεκρούς και να τους βοηθήσει ουσιαστικά, μπορεί να το επιτύχει
προσευχόμενος υπέρ των ψυχών τους, και ειδικότερα μνημονεύοντας αυτούς στη Θεία
Λειτουργία, όταν οι μερίδες που αποκόπτονται για ζώντες και νεκρούς αφήνονται
να πέσουν μέσα στο Αίμα του Κυρίου με τις λέξεις: «Απόπλυνον Κύριε τα
αμαρτήματα των ενθάδε μνημονευθέντων δούλων σου τω Αίματί σου τω Αγίω….». Δεν
μπορούμε να κάνουμε τίποτε καλύτερο ή σπουδαιότερο για τους κεκοιμημένους από
το να προσευχόμαστε γι’ αυτούς, προσφέροντάς τους μνημόσυνο στη Θεία
Λειτουργία. Το έχουν πάντα ανάγκη, ειδικά κατά τη διάρκεια εκείνων των σαράντα
ημερών όπου η ψυχή του απελθόντος πορεύεται προς τις αιώνιες κατοικίες. Το σώμα
δεν αισθάνεται τίποτε τότε. Δε βλέπει τους οικείους που έχουν συγκεντρωθεί, δε
μυρίζει το ευωδιαστό άρωμα των λουλουδιών, δεν ακούει τους επικήδειους. Η ψυχή όμως
αισθάνεται τις προσφερόμενες υπέρ αυτής προσευχές και είναι ευγνώμων στους ανθρώπους
που τις απευθύνουν και βρίσκεται πνευματικώς κοντά τους.
*Τα ονόματα αυτά ήταν άγνωστα πριν από το όραμα. Αρκετά
χρόνια μετά την ανακήρυξη του Θεοδοσίου ως αγίου, βρέθηκε το δικό του Βιβλίο
Μνημοσύνων στη μονή όπου ήταν κάποτε ηγούμενος, το οποίο επιβεβαίωσε αυτά τα
ονόματα καθώς και το όραμα. Βλ. το Βίο του Πρεσβυτέρου Αλεξίου στην
Pravoslavny, San Francisco, 1967, No. 1 (στα Ρωσικά).