Μαίνεται ο "εκκλησιαστικός πόλεμος" του Κιέβου κατά της Ορθοδοξίας

 

ΜΕ ΦΟΒΟ ΘΕΟΥ ΣΤΗ ΜΥΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

 

 Μ. ΠΕΜΠΤΗ

Τή Μεγάλη Πέμπτη οἱ Πατέρες μας, μᾶς παρέδωσαν νά ἑορτάζουμε τέσσερα πράγματα: τόν ἱερό Νιπτήρα, τόν Μυστικό Δεῖπνο, τήν ὑπερφυᾶ προσευχή καί ἀκόμη τήν προδοσία τοῦ ᾽Ιούδα. ᾽Εκεῖνο τό τροπάριο πού συγκεφαλαιώνει καί συνδέει τά περισσότερα ἀπό αὐτά, ἐπισημαίνοντας τίς προεκτάσεις τους καί στή δική μας ζωή, εἶναι κυρίως ὁ οἶκος τοῦ κοντακίου τοῦ ὄρθρου τῆς ἡμέρας: ῾Τῇ μυστικῇ ἐν φόβῳ τραπέζῃ προσεγγίσαντες πάντες, καθαραῖς ταῖς ψυχαῖς, τόν ἄρτον ὑποδεξώμεθα, συμπαραμένοντες τῷ Δεσπότῃ, ἵνα ἴδωμεν τούς πόδας πῶς ἀπονίπτει τῶν Μαθητῶν, καί ἐκμάσσει τῷ λεντίῳ, καί ποιήσωμεν ὥσπερ κατίδωμεν, ἀλλήλοις ὑποταγέντες καί ἀλλήλων τούς πόδας ἐκπλύνοντες. Αὐτός γάρ ὁ Χριστός οὕτως ἐκέλευσε τοῖς αὐτοῦ μαθηταῖς ὡς προέφησεν. ᾽Αλλ᾽ οὐκ ἤκουσεν ᾽Ιούδας ὁ δοῦλος καί δόλιος᾽.

(Αφού προσεγγίσουμε όλοι με φόβο Θεού τη μυστική Τράπεζα, ας υποδεχτούμε τον αγιασμένο άρτο με καθαρές τις ψυχές, συμπαραμένοντας με τον Δεσπότη Χριστό, προκειμένου να δούμε πώς νίπτει τα πόδια των μαθητών και τα σκουπίζει με το λέντιο. Κι ας κάνουμε όπως ακριβώς είδαμε, δηλαδή υποτασσόμενοι ο ένας στον άλλον και πλένοντας τα πόδια ο ένας του άλλου. Διότι ο ίδιος ο Χριστός έτσι έδωσε εντολή στους μαθητές Του, όπως προείπε. Όμως δεν άκουσε ο Ιούδας ο δούλος και δόλιος).

       1. ῾Τόν ἄρτον ὑποδεξώμεθα᾽: Ὁ ὑμνογράφος, ἐκφράζοντας τήν πίστη τῆς ᾽Εκκλησίας, μᾶς καλεῖ νά προσεγγίσουμε τή μυστική Τράπεζα, προκειμένου νά κοινωνήσουμε τῶν ἀχράντων μυστηρίων. Βρισκόμαστε ἐνώπιον τοῦ κέντρου τῆς ᾽Εκκλησίας μας, τοῦ μυστηρίου τῆς Θ. Εὐχαριστίας, τό ὁποῖο συνέστησε ὁ Κύριος ἀκριβῶς τήν ἡμέρα αὐτή, κατά τό Μυστικό Δεῖπνο.

Ὁ Κύριος στό Δεῖπνο αὐτό τέλεσε γιά πρώτη φορά ἐπί τῆς γῆς τή Θεία Λειτουργία, καλώντας τούς μαθητές Του νά φᾶνε τό ἅγιο σῶμα Του καί νά πιοῦνε τό τίμιο αἷμα Του. Τό ῾λάβετε, φάγετε, τοῦτο γάρ ἐστι τό σῶμά μου᾽ καί τό ῾πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες, τοῦτο γάρ ἐστι τό αἷμά μου᾽ συνιστοῦν τά ἱδρυτικά τοῦ μυστηρίου τῆς Θ. Εὐχαριστίας λόγια, τά ὁποῖα ἔκτοτε ἐπαναλαμβάνονται σέ κάθε ἀντίστοιχη σύναξη πιστῶν, κατά τήν ἐντολή τοῦ Κυρίου ῾τοῦτο ποιεῖτε εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν᾽, διαιωνίζοντας ἀκριβῶς ἐν Πνεύματι τόν Μυστικό Δεῖπνο. Ἡ Θεία Λειτουργία ἔ τ σ ι κατανοεῖται ἀπό τήν ᾽Εκκλησία μας: ὡς ἡ συνέχεια τοῦ Μ. Δείπνου, γι᾽ αὐτό καί πάντοτε θεωρήθηκε ὡς τό κέντρο, ὅπως εἴπαμε, τῆς ᾽Εκκλησίας, γύρω ἀπό τό ὁποῖο ῾πλέχτηκαν᾽ καί ὅλα τά ὑπόλοιπα μυστήρια αὐτῆς. Κι εἶναι θά λέγαμε λογικό: ὁ Κύριος πού ἐρχόμενος στόν κόσμο μᾶς ἔσωσε, μέ τήν ἔννοια ὅτι μᾶς ἐνσωμάτωσε στόν ἑαυτό Του καί ἔτσι μᾶς συμφιλίωσε μέ τόν Θεό - κάτι πού ἐνεργοποιεῖται γιά τόν πιστό ἀπό τήν ὥρα πού βαπτίζεται καί χρίεται στό ὄνομα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ - ὁ ῎Ιδιος μᾶς τρέφει μέ τό σῶμα καί τό αἷμα Του, γιά νά διατηρηθεῖ αὐτή ἡ σχέση Του μαζί μας καί νά αὐξηθεῖ ῾μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ᾽.

2. Ὁ ὑμνογράφος, λοιπόν, μᾶς καλεῖ νά κοινωνήσουμε ῾τόν ἄρτον᾽, ὑπενθυμίζοντας ὅμως καί τίς προϋποθέσεις τῆς κοινωνίας αὐτῆς: τόν φόβο καί τήν καθαρότητα τῆς ψυχῆς. Ἡ συμμετοχή στή Θ. Κοινωνία δηλαδή δέν γίνεται ἀπροϋπόθετα. Μιά συμμετοχή στά ἄχραντα μυστήρια, χωρίς τήν ἐνδεδειγμένη μετάνοια καί χωρίς ἐπίγνωση, δημιουργεῖ τίς συνθῆκες ἐπανάληψης τοῦ δαιμονισμοῦ τοῦ ᾽Ιούδα. Μή ξεχνᾶμε ὅτι καί ὁ ᾽Ιούδας κοινώνησε, ἀλλά μέ τήν προδοσία ἐν ἐξελίξει, μέ ἀποτέλεσμα νά δαιμονιστεῖ καί νά καταστραφεῖ. Καί τοῦτο γιατί ὁ εὐλογημένος ἄρτος δρᾶ μέσα στόν ἄνθρωπο ἐνεργοποιώντας ὅ,τι συναντᾶ στήν ψυχή του: φιλοθεΐα ἤ μισανθρωπία. Σάν τή βροχή πού πέφτοντας στή γῆ θά φέρει τήν καρποφορία εἴτε τῶν ἀγαθῶν σπερμάτων εἴτε τῶν ζιζανίων. ῎Ετσι μπορεῖ κανείς νά κοινωνήσει καί ἀντί νά καλυτερεύσει, μέ τήν ἔννοια τῆς πνευματικῆς προόδου του, νά χειροτερεύσει. Οἱ προϋποθέσεις λοιπόν κατά τόν ὑμνογράφο εἶναι ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ καί ἡ καθαρότητα τῆς ψυχῆς. στόν κόσμο.

       3. ῾συμπαραμένοντες τῷ Δεσπότῃ᾽: Ὅ,τι συνέβη στόν Μυστικό Δεῖπνο λειτουργεῖ ἀρχετυπικά, πού σημαίνει ὅτι πολλοί δυστυχῶς χριστιανοί ἀκολουθοῦν τό παράδειγμα τοῦ ᾽Ιούδα, ὁ ὁποῖος κοινώνησε ἐν προδοσίᾳ τοῦ Χριστοῦ καί ἔφυγε γιά νά ὁλοκληρώσει αὐτήν τήν προδοσία. Ὁ ὑμνογράφος μᾶς προτρέπει νά συμπαραμένουμε μέ τόν Χριστό κι ἐκεῖ νά Τόν δοῦμε νά πλένει τά πόδια τῶν μαθητῶν καί νά τά σκουπίζει μέ τό λέντιο, προκειμένου μέ τόν ἴδιο τρόπο νά στεκόμαστε κι ἐμεῖς ἀπέναντι σέ κάθε συνάνθρωπό μας: ᾽ἀλλήλοις ὑποταγέντες καί ἀλλήλων τούς πόδας ἐκπλύνοντες᾽. Μέ ἄλλα λόγια ἡ ὀρθή μετοχή στή Θ. Εὐχαριστία ὁδηγεῖ σέ γνήσια ἀκολουθία τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ, δηλαδή στήν ταπείνωση καί τήν ἐν ἀγάπῃ διακονία τῶν συνανθρώπων. Νά τό ποῦμε κι ὅπως τό διατύπωσε καί ὁ μεγάλος ρῶσος μυθιστοριογράφος καί βαθύς ἀνατόμος τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς Φ. Ντοστογιέφκσι στό τελευταῖο ἔργο του ῾᾽Αδελφοί Καραμαζώφ᾽: ῾Μπροστά σέ μερικές σκέψεις ὁ ἄνθρωπος στέκεται μπερδεμένος, ἰδίως μπροστά στή θέα τῆς ἀνθρώπινης ἁμαρτίας, καί ἀναρωτιέται ἄν θά τήν πολεμήσει μέ βία ἤ μέ ταπεινή ἀγάπη. Πάντα ν᾽ ἀποφασίζεις: ῾Θά τήν πολεμήσω μέ ταπεινή ἀγάπη᾽. ῎Αν ἀποφασίσεις πάνω σ᾽ αὐτό μιά γιά πάντα, μπορεῖς νά κατακτήσεις ὁλόκληρο τόν κόσμο. Ἡ γεμάτη ἀγάπη ταπείνωση εἶναι μιά τρομερή δύναμη: εἶναι τό πιό δυνατό ἀπ᾽ ὅλα τά πράγματα καί δέν ὑπάρχει τίποτε ἄλλο σάν κι αὐτή᾽. Μετοχή στή Θ. Εὐχαριστία καί ἔχθρα πρός τό συνάνθρωπο ἤ ἀδικία του ἐκ μέρους μας καί ῾τσαλάκωμα᾽ τῆς προσωπικότητάς του μέ ὁποιονδήποτε τρόπο δέν μποροῦν νά συνυπάρξουν. Ὁ ὑμνογράφος εἶναι σαφής: Χριστιανός σημαίνει νά βλέπεις καί νά ἀκολουθεῖς τόν Χριστό, μέσα σέ εὐχαριστιακά, δηλαδή ἐκκλησιαστικά πλαίσια, ζώντας πάντοτε τήν ταπεινή ἀγάπη Του. Κάθε τι διαφορετικό σημαίνει ἔκπτωση στή δολιότητα τοῦ ᾽Ιούδα.

https://pgdorbas.blogspot.com/2025/04/blog-post_36.html

H πορνη της παλιας μας γειτονιας της- Ντορας Πολιτη

 

Αυτή ήταν το μίασμα. Ούτε ο σαράφης που έπαιρνε τις χρυσές βέρες των μεροκαματιάρηδων για δύο ενέσεις πενικιλίνης! Ούτε η μεγαλοκυρία του αρχοντόσπιτου που ξυλοφόρτωνε αλύπητα την παρακόρη της Περσεφόνη. Ούτε βέβαια τ’ αφεντικό του αρχοντόσπιτου που «σορομαδούσε» την Περσεφόνη όταν κοιμόταν η μεγαλοκυρία. Όχι αυτοί, η Βασιλεία ήταν το μίασμα. Γιατί, αυτή έπαιρνε αντίτιμο όταν την «σορομαδούσαν» οι πελάτες στην κάμαρα του Συνοικισμού στη Χρυσομαλλούσα. Ήταν τότε, στα χρόνια της λαϊκής γειτονιάς, των ανθισμένων περιβολιών, αλλά και της χαμένης αθωότητας…

Πελατεία μεγάλη δεν είχε η Βασιλεία. Ήταν κακομούτσουνη, την είχαν πάρει και τα χρόνια... HΒασιλεία, ποτέ δεν μάλωνε με τη γειτονιά, κι ας έφτυναν στο κατόπι της! Περνούσε μακριά από τα κατώφλια των νοικοκυράδων με ψηλά κρατημένο το κεφάλι. Σαν να ‘βλεπε μόνο τις κορφές των δέντρων. Πιο ψηλά δεν θα τολμούσε ν’ ατενίσει…

Δεν έσμιγε τα βλέμματα των άλλων η Βασιλεία Λες κι αν δεν έβλεπε, δεν θα την έβλεπαν κιόλας Kαι μόνο σαν τύχαινε ξώφαλτσα ν’ ανταμώσεις τα μάτια της, σ’ έπιανε ένα σύγκρυο αλλιώτικο και δεν ήξερες από πού να φύγεις.

Θυμάμαι εκείνα τα μάτια με τους μελανιασμένους κύκλους ολόγυρα. Είχαν κάτι σαν ικεσία, σαν περαστική λάμψη αγνότητας. Kάτι, σαν άφωνο πόνο δαρμένου σκυλιού. Kάτι σαν βουβό «κατηγορώ», σαν γροθιά που σ’ έβρισκε στο στομάχι και πονούσες μέχρι βαθιά στη… συνείδηση! Ίσως γι' αυτό την υπερασπίστηκε σε δίκη μιά φορά ο σπουδαίος δικηγόρος Γεώργιος Βογιατζής Για το βουβό "κατηγορώ" ίσως.

Για το πόνο του δαρμένου σκυλιού στα μάτια της... «Μέγας είσαι κύριε και θαυμαστά τα έργα σου…». Oι «παντοθειές» της γειτονιάς η κυρα-Σοφία και η κυρα-Σταυρίτσα έλεγαν πως η Βασιλεία κάνει και ψυχικά, πως η χήρα του μεθύστακα με τ’ ορφανό τη Βαγγελούδα ζούσαν, γιατί η πόρνη φρόντιζε. Kαι πως σαν πήρε φωτιά ο παλιόπυργος της φαμελίτισσας οικογένειας κι απομείναν στο δρόμο, η πόρνη πάλι έστειλε παπλώματα και προικιά για τα κορίτσια και θέλησε να μην μαθευτεί το χερικό. Kι άλλα: πως άφηνε νύχτα καντήλια χρυσά στην Παναγιά τη Χρυσομαλλούσα, πως ξεθάβαν με δικά της έξοδα ξεχασμένους παρακατιανούς, τους έκανε και κασάκια με τ’ όνομά τους απ’ έξω. Έτσι λέγαν πως ήταν η Βασιλεία, εκείνοι που ξέραν. Εγώ μόνο ξέρω –το θυμάμαι σαν όνειρο, σαν παραμύθι τάχα– πως πίσω από το θολό τζάμι της στενής της πόρτας με το ξεθωριασμένο κουρτινάκι, έβλεπα όλα τα χρόνια της παιδικής μου ζωής, ένα καντήλι πάντα αναμμένο. Κρεμόταν από το χαμηλό ταβάνι, μπροστά σ’ ένα και μοναδικό εικόνισμα κάποιας θλιμμένης Παναγιάς.

Eκείνη τη Μεγάλη Παρασκευή στις Ώρες, η Βασιλεία τόλμησε το παράτολμο. Έφερε στην εκκλησιά ένα στεφάνι καμωμένο από ροζ μαγιάτικα τριαντάφυλλα και μωβ βιολέτες κι ένα χαρτί γεμάτο σπιτικό μοσχολίβανο. Ήταν τα δώρα της για τον Eσταυρωμένο. Μισοκρύφτηκε πίσω από τ’ ανθισμένα φλάμπουρα της εκκλησιάς κι έδωσε σ’ εμάς τα παιδιά τα φτωχά της δώρα. «Για τον Επιτάφιο –είπε– δώστε τα στον επίτροπο». Δεν χρειάστηκε, εκείνος είχε δει. Αφηνιασμένος θαρρείς ο «ευσεβής» τούτος, άρπαξε το στεφάνι της Βασιλείας, το πέταξε στο χώμα και το τσαλαπάτησε με λύσσα. Και το μοσχολίβανο την ίδια τύχη είχε. «Mην σε ξαναδώπαλιοβρώμα κοντά στην εκκλησιά θα σου ξυρίσω το κεφάλι…».

Tο ίδιο βράδυ, ο Επιτάφιος ανέβαινε τη Xρυσομαλλούσης με το πιστό ποίμνιο ν’ ακολουθεί: «Aι γενεαί πάσαι» ήταν εκεί, εκτός από τη Βασιλεία. Εκεί, στο ανηφοράκι της Αδαίου, κρυμμένη μες το σκοτάδι, πεσμένη στα γόνατα ήταν η πόρνη. Έκλαιγε, σερνόταν μες τη σκόνη, τα μαύρα μαλλιά της δεμένα μέσα στο πένθιμο μαντήλι. Παιδί εγώ και κοίταξα. Δεν με γελούσαν τα μάτια μου, είδα κι άκουσα… Mα να ‘ταν η Βασιλεία, τούτη η μαυροφορούσα ή μην ήταν η Μαγδαληνή;

Tο βράδυ στ’ όνειρό μου, στο ξύπνιο μου, τι να ‘ταν άραγε, δεν το ξεδιάλυνα ποτέ

Σα να μου φάνηκε πως από το κουβούκλιο του Επιταφίου σηκώθηκε ένας ολοφώτεινος Χριστός με το στεφάνι της Βασιλείας ολόγυρα στο μέτωπο Eκείνο που ποδοπάτησε ο επίτροπος. Kαι πως πήγε κοντά στη γονατισμένη πόρνη.

Mόνος Eκείνος απ’ το πλήθος. Μήπως και στην επίγεια ζωή του έτσι δεν έκανε; Mα πάλι παιδί ήμουν, ποιος παίρνει στα σοβαρά τα «νείρατα» των παιδιών; Πολλά χρόνια μετά, έμαθα πως η Βασιλεία πέθανε μια Μεγάλη Πέμπτη.

Tην κηδέψανε θέλοντας και μη Μεγάλη Παρασκευή, μαζί μ’ Eκείνον!

Σημ. Το παραπάνω κείμενο είναι της Ντόρας Πολίτη. Την ευχαριστώ για την ευγενική προσφορά της.

Μηθυμναίος

Πηγή: http://mithymnaios.blogspot.com

Μετα-Άνθρωπος: Το Τέλος της Ανθρωπότητας όπως την Ξέρουμε;

Γερο - Δανιήλ Κατουνακιώτης | Σύγχρονες Αγιορείτικες Μορφές - Αρχιμ. Χερ...

Αναφορά σε καινοφανείς ανεπέρειστες δηλώσεις του Οικ. Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου.

 

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΚΥΘΗΡΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ

ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ

Ἐν Κυθήροις τῇ 2α Ἀπριλίου 2025 

                              Ἀρχιμ. Παύλου Δημητρακοπούλου

Ὑπευθύνου τοῦ Γρ. Αἱρέσεων καί Παραθρησκειῶν

ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΚΑΙΝΟΦΑΝΕΙΣ ΑΝΕΠΕΡΕΙΣΤΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ

ΟΙΚ. ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ.

    Ὁ Οἰκουμενισμός «καλπάζει», προχωρεῖ ἀκάθεκτος καί ἰσοπεδώνει τά πάντα. Ἔχει ἁπλώσει παντοῦ τά θανατηφόρα πλοκάμια του καί ἀπειλεῖ θανάσιμα τήν ἁγία Ὀρθοδοξία μας. Ὑψηλόβαθμοι ἐκκλησιαστικοί ἄνδρες ἔχουν στρατευτεῖ ἀνοιχτά στήν ὑλοποίηση τῶν δαιμονικῶν στόχων του. Συμπροσεύχονται μέ τούς αἱρετικούς, ὡσάν νά ἔχουν ἀπαρνηθεῖ τίς κακοδοξίες τους, καί παρά τίς ἀπαγορεύσεις τῶν Ἱερῶν Κανόνων. Διαγράφουν μέ μία μονοκονδυλιά τήν ἐπί δύο χιλιάδες χρόνια παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας, ἡ ὁποία ὁριοθετεῖ τήν σώζουσα ἀλήθεια ἀπό τήν πλάνη. Ἔπαψαν νά θεωροῦν τήν αἵρεση ὡς ὁδόν ἀπωλείας καί διαδίδουν ὅτι ἡ σωτηρία δέν εἶναι μόνον ἀποκλειστικότητα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἀλλά καί τῶν αἱρέσεων, ἀκόμη καί τῶν θρησκειῶν τοῦ κόσμου! Ἔφθασαν στό σημεῖο νά ἀρνοῦνται ἀκόμη καί αὐτονόητα καί ἀναντίρρητα ἱστορικά γεγονότα προκειμένου νά ἀνοίξουν τό δρόμο πρός τήν «Ἕνωση τῶν Ἐκκλησιῶν».

    Τό πολυκέφαλο θηρίο αὐτῆς τῆς φοβερῆς αἱρέσεως φαίνεται πρός τό παρόν νά θριαμβεύει, νά βρίσκεται στό ἀποκορύφωμα τῆς δόξης του, ἀφοῦ κατόρθωσε νά λάβει καί τή συνοδική νομιμοποίησή του στήν ἰδιόμορφη Σύνοδο τῆς Κρήτης, (2016). «Τίς ὅμοιος τῷ θηρίῳ; τίς δύναται πολεμῆσαι μετ’ αὐτοῦ;», (Ἀποκ.13,4), ἀφοῦ ἡ πλειονότητα τῶν Ἐπισκόπων σήμερα πανορθοδόξως τό ἔχει προσκυνήσει, ἄλλοι ἀπό φόβο καί δειλία καί ἄλλοι ἐκ πεποιθήσεως; Τά ναυάγια περί τήν Πίστιν Κληρικῶν, Μοναχῶν καί λαϊκῶν δέν ἔχουν τελειωμό καί συνεχῶς αὐξάνουν μέ γεωμετρική πρόοδο. Ὁ θεοφώτιστος λόγος τοῦ Μεγάλου Βασιλείου φωτογραφίζει τή σημερινή ἐκκλησιαστική κατάσταση: «Ἀπέψυκται ἡ ἀγάπη, πορθεῖται ἡ τῶν Πατέρων διδασκαλία, ναυάγια περί τήν Πίστιν πυκνά, σιγᾶ τῶν εὐσεβούντων τά στόματα…»[1]. 

    Πρόσφατα ἦρθαν στό φῶς τῆς δημοσιότητος νέες δηλώσεις τοῦ Οἰκ. Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, οἱ ὁποῖες μᾶς ἐξέπληξαν καί παράλληλα μᾶς ἐλύπησαν βαθύτατα, διότι θέτουν ἐν ἀμφιβόλῳ μεγάλα ἱστορικά γεγονότα, τά ὁποῖα οὐδείς ἐκκλησιαστικός ἱστορικός διενοήθη ποτέ νά ἀμφισβητήσει. Σύμφωνα μέ δημοσίευμα στό διαδίκτυο, ὁ Πατριάρχης «κατά τή διάρκεια συνάντησης στήν Κωνσταντινούπολη μέ τόν Ἑλληνοκαθολικό Μελκίτη Πατριάρχη Γρηγόριο Γ', [12/3/2025],…μίλησε γιά τή θεωρία ὅτι δέν ὑπῆρχε πραγματικό σχίσμα μεταξύ Ρώμης καί Κωνσταντινούπολης τό 1054». Κατά τούς ἰσχυρισμούς του «μᾶλλον, ὑπῆρχαν ἐντάσεις πού ἐνισχύθηκαν μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου…. Ὡστόσο αὐτές οἱ ἐντάσεις δέν εἶναι ἀνυπέρβλητες»[2].

    Ὁ Πατριάρχης μέ τίς ὡς ἄνω δηλώσεις του ἔρχεται κατ’ ἀρχήν σέ ἀντίφαση μέ τόν ἴδιο τόν ἑαυτό του, διότι αὐτές ἀναιροῦν παλαιότερες δηλώσεις του γιά τό ἴδιο θέμα. Πιό συγκεκριμένα κατά τήν «θρονική ἑορτή» τοῦ Φαναρίου στίς 30 Νοεμβρίου 2015 στήν προσφώνησή του πρός τόν ἐπικεφαλῆς τῆς παπικῆς ἀντιπροσωπείας καρδινάλιο κ. Kurt Koch, εἶπε μεταξύ ἄλλων τά ἑξῆς: «…Ἐκ τῶν διαλόγων τούτων, ὁ διάλογος τῆς ἀγάπης ἤρξατο διά μιᾶς ἐξόχως συμβολικῆς πράξεως ἀμφοτέρων τῶν Ἐκκλησιῶν, τῆς ἐν ἔτει 1965 ἄρσεως τῶν ἑκατέρωθεν ἀναθεμάτων, διά τῶν ὁποίων, κρίμασιν οἷς οἶδε Κύριος, αἱ Ἐκκλησίαι Ρώμης καί Κωνσταντινουπόλεως ἀπεσχίσθησαν ἀλλήλων κατά τό Σχίσμα τοῦ 1054 μ.Χ., τήν ἀπαρχήν ταύτην τῶν θλιβερῶν γεγονότων, τά ὁποῖα ἐπηκολούθησαν εἰς τάς σχέσεις τῶν Ἐκκλησιῶν Ἀνατολῆς καί Δύσεως ἐπί χίλια περίπου ἔτη»[3].  Τήν ὕπαρξη πραγματικοῦ Σχίσματος μεταξύ Ἀνατολῆς καί Δύσεως δέν ἀρνήθηκε οὔτε ὁ προκάτοχός του κυρός Ἀθηναγόρας, ὁ ὁποῖος σέ δήλωσή του τόν Αὔγουστο τοῦ 1971 εἶπε:  «Τό ’65 ἐσηκώσαμεν τό σχίσμα, εἰς τήν Ρώμην καί ἐδῶ, μέ ἀντιπροσώπους μας ἐκεῖ καί ἀντιπροσώπους ἐκεῖθεν ἐδῶ…»[4].  Πέραν αὐτῶν, ἐφ’ ὅσον ὁ Πατριάρχης πιστεύει ὅτι οὐδέποτε ὑπῆρξε Σχίσμα μεταξύ Ὀρθοδοξίας καί Παπισμοῦ, τότε γιατί ἄραγε δέν προχωρεῖ στό κοινό Ποτήριο μέ τόν Πάπα; Γιατί δέν προχωρεῖ σέ ἀποκατάσταση  τῆς πλήρους ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας μέ τόν Παπισμό, ἐπισήμως καί δημοσίως;

    Εἶναι ἐπίσης ἐμφανής ἡ προσπάθεια του νά παρουσιάσει τά αἴτια τοῦ Σχίσματος σέ ἄλλους λόγους, μή δογματικούς, σέ «ἐντάσεις», διενέξεις καί συγκρούσεις μεταξύ μεμονομένων προσώπων. Ὅπως θά φανεί μέ ὅσα θά παραθέσουμε παρακάτω μέ ἄκρα συντομία, τά κύρια αἴτια τοῦ σχίσματος τοῦ 1054 δέν ἦταν ἐξωτερικοί, ἤ προσωπικοί παράγοντες, ὅπως ἰσχυρίζονται σήμερα πολλοί οἰκουμενιστές, ἀλλά σαφεῖς, δογματικοῦ χαρακτῆρος κακοδοξίες ἀπό τήν πλευρά τῶν παπικῶν. Ἦταν ἀφ’ ἑνός μέν τό παπικό πρωτεῖο καί ἀφ’ ἑτέρου τό Filioque. Ἄς πάρουμε ὅμως τά πράγματα μέ τή σειρά.

    Πρώτη καί βασική αἰτία τοῦ σχίσματος ὑπῆρξε, σύμφωνα μέ μαρτυρίες πλείστων ὅσων κορυφαίων ἱστορικῶν καί θεολόγων, τό παπικό πρωτεῖο, ἡ ἀπαίτηση δηλαδή τοῦ Πάπα νά ἔχει τήν ἀπόλυτη καί πλήρη ἐκκλησιαστική ἐξουσία ἐφ’ ὅλης τῆς παγκοσμίου Ἐκκλησίας. Ὁ ἐν λόγῳ παποκαισαρισμός τῆς Ρώμης, ὁ ὁποῖος σύν τῷ χρόνω κατέστη δόγμα πίστεως, ἀποτελεῖ σήμερα τόν θεμέλιο λίθο τῆς ρωμαιοκαθολικῆς ἐκκλησιολογίας. Ὁ Ἐπίσκοπος τῆς Ρώμης, ὡς διάδοχος τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου, θεωρήθηκε ὡς ἡ κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας, ὡς ὁ ἀντιπρόσωπος καί τοποτηρητής τοῦ Χριστοῦ ἐπί τῆς γῆς, (Vicarius Christi), ἱστάμενος ὑπεράνω ὅλων τῶν Ἐπισκόπων καί Προκαθημένων καί αὐτῶν ἀκόμη τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, δικάζων τούς πάντας καί αὐτός ὑπ’ οὐδενός δικαζόμενος. Αὐτή ἡ τραγική διαστροφή τῆς ρωμαιοκαθολικῆς ἐκκλησιολογίας ἐξ αἰτίας τῆς μεταβολῆς τοῦ ἁπλοῦ πρωτείου τιμῆς τοῦ Ἐπισκόπου Ρώμης σέ πρωτεῖο ἐξουσίας, φάνηκε ξεκάθαρα στό πρόσωπο τοῦ Πάπα Λέοντος τοῦ Θ΄ στά γεγονότα τοῦ 1054, πού ὁδήγησαν στό ὁριστικό Σχίσμα Ἀνατολῆς καί Δύσεως. Ἀπό τά γεγονότα αὐτά χάριν συντομίας μνημονεύουμε τήν ἐπιστολή πού ἔστειλε ὁ Πάπας πρός τόν τότε Οἰκ. Πατριάρχη Μιχαήλ Κηρουλάριο, στήν ὁποία, οὔτε λίγο οὔτε πολύ, ἐκάλεσε τόν Πατριάρχη νά ἀποδεχθεῖ τόν παπικό μῦθο περί τοῦ πρωτείου τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου, νά υἱοθετήσει τό πλαστό κείμενο τῆς Ψευδοκωνσταντινείου Δωρεᾶς καί νά ἀναγνωρίσει τόν Πάπα Ρώμης ὡς τόν ἀνώτατο αὐθέντη ὅλης τῆς οἰκουμένης[5].  Μνημονεύουμε ἐπίσης τόν λίβελλο τόν ὁποῖο κατέθεσε πάνω στήν Ἁγία Τράπεζα τοῦ Ναοῦ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας, (15/7/1054), ὁ καρδινάλιος Οὐμβέρτος ἐν ὥρᾳ Θείας Λειτουργίας, παρόντος τοῦ Πατριάρχου, μέ τόν ὁποῖο ἀναθεματίζετο ὁ Πατριάρχης καί ὅλοι οἱ Ὀρθόδοξοι, οἱ ὁποῖοι ἐχαρακτηρίζοντο ὡς Σιμωνιακοί, Ἀρειανοί κ.λπ. Μέ τόν λίβελλο αὐτό ὁ Πατριάρχης ἐκαλεῖτο νά δεχθεί ἄνευ ὅρων  τό παπικό πρωτεῖο, τό Filioque καί τίς ἄλλες λατινικές καινοτομίες.

    Ὁ ἅγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως στήν περισπούδαστη μελέτη του περί τῶν αἰτίων τοῦ Σχίσματος, ἀναφερόμενος στό μέγα χάσμα μεταξύ τῆς Δυτικῆς καί τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησιολογίας γράφει: «Οἱ Πάπαι ἀπέβησαν ρωμαῖοι αὐτοκράτορες, ἡ δέ ρωμαϊκή Ἐκκλησία, ἡ αὐτοκράτειρα Ἐκκλησία, ἡ Ἐκκλησία τῶν Ἐκκλησιῶν καί ὁ ἐπίσκοπος Ρώμης ἐπίσκοπος τῶν ἐπισκόπων ὅλου τοῦ κόσμου…Τίς ἀντιστήσεται πρός αὐτούς; Τίς δύναται νά ἀτενίσει πρός τό ὕψος τό παπικόν; Τίς νά ἀντοφθαλμίσει πρός τήν μεγαλοπρέπειαν αὐτῶν; Ἡ Δύσις ἅπασα ἤδη προσπεσοῦσα προσεκύνησεν αὐτόν, ἀλλ’ ἡ Ἀνατολή δέν ὑποτάσσεται…»[6].  Ὁ ἀείμνηστος καθηγητής τῆς Δογματικῆς τοῦ πανεπιστημίου Ἀθηνῶν Ἰωάννης Καρμίρης, ἀναφερόμενος στά αἴτια τοῦ Σχίσματος, γράφει: «Ἡ βαθυτέρα αἰτία τοῦ θλιβεροῦ ἐκείνου γεγονότος ὑπῆρξεν ὁ Παπισμός καί ὡς σύστημα καθ’ ὅλου καί ἰδιαιτέρως διά τῆς ἀποπείρας του πρός ἐπέκτασιν καί κυριαρχίαν καί ἐπί τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς καί ἐπιβολήν ἐπ’ αὐτῆς τοῦ παπικοῦ πρωτείου ἐξουσίας καί τῶν λατινικῶν δογμάτων καί παραδόσεων»[7].

    Ἡ ἄλλη βασική αἰτία τοῦ σχίσματος ὑπῆρξε ἡ ἀντιβιβλική καί ἀντικανονική προσθήκη τοῦ Filioque, στό Σύμβολο τῆς Πίστεως, πού συντάχθηκε ἀπό τήν Α΄ καί Β΄ Οἰκουμενική Σύνοδο. Ἡ προσθήκη αὐτή ἔγινε γιά πρώτη φορά ἀπό τόν Πάπα Ρώμης Σέργιο τόν Δ΄ τό 1009 καί ἔκτοτε ἐξακολουθεῖ νά παραμένει μέχρι σήμερα παρά τήν ρητή παραγγελία τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί τῶν Θεοφόρων Πατέρων νά παραμείνει ἄθικτο καί ἀναλλοίωτο τό Σύμβολο τῆς Πίστεως. Ἡ Γ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος διά τοῦ Ζ΄ Ἱεροῦ Κανόνος της ἀπαγορεύει ρητά κάθε ἀλλοίωση τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως, τό ὁποῖο ἔκλεισε καί ἐσφραγίσθη διά παντός ἀπό τίς δύο πρῶτες Οἰκουμενικές Συνόδους: «Τούτων ἀναγνωσθέντων ὥρισεν ἡ ἁγία Σύνοδος ἑτέραν Πίστιν μηδενί ἐξεῖναι προσφέρειν, ἤγουν συγγράφειν, ἤ συντιθέναι παρά τήν ὁρισθεῖσαν παρά τῶν ἁγίων Πατέρων τῶν ἐν τῇ Νικαέων συναχθέντων πόλει σύν τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι».  Ἐπίσης ἡ ἐπί μεγάλου Φωτίου Η΄ Οἰκουμενική Σύνοδος, τό 879, κατά παρόμοιο τρόπο ἀπαγορεύει κάθε ἀλλοίωση τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως: «Οὐδέν ἀφαιροῦντες, οὐδέν προστιθέντες…». Σημειωτέον ὅτι τά Πρακτικά καί τῶν δύο παραπάνω Οἰκουμενικῶν Συνόδων ὑπέγραψαν οἱ ἀντιπρόσωποι, (λεγάτοι), τοῦ Πάπα. Ὅπως παρατηρεῖ ὁ ἀείμνηστος ἀρχ. Σ. Μπιλάλης  «ἀντί νά ἀποκηρύξη ὁ (τότε) Πάπας Λέων ὁ Θ΄ τό ‘βλάσφημον δόγμα’ τοῦ Filioque, τό ἐχρησιμοποίησεν ὡς σημαίαν, διά νά καταπολεμήσῃ καί ἀφορίσῃ, διά τῶν ἀπεσταλμένων του ὡς αἱρετικήν τήν Ἀνατολικήν Ἐκκλησίαν, τήν μή δεχομένη τό Filioque…Τό 1014 τό Filioque προστίθεται εἰς τό Σύμβολον Νικαίας- Κωνσταντινουπόλεως ἐν τῇ Ρώμῃ, τῇ πιέσει τοῦ αὐτοκράτορος Γερμανίας Ἐρρίκου, καί, μετά τεσσαράκοντα μόλις ἔτη, τῷ 1054, οἱ παραχαράκται τοῦ Συμβόλου, τοῦ ἐπικυρωθέντος ὑπό πασῶν τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, κατηγοροῦν ὡς αἱρετικούς τούς Ὀρθοδόξους, διότι ἀπέκοψαν δῆθεν ἐκ τοῦ ἱεροῦ Συμβόλου τό αἱρετικόν νεόπλασμα τοῦ Filioque»[8].  Ὁ ἀείμνηστος καθηγητής τῆς Δογματικῆς Ἰωάννης Καρμίρης χαρακτηρίζει τό Filioque οὐσιώδη δογματική καινοτομία καί κυρίαν αἰτίαν τοῦ σχίσματος. Γράφει: «Ὅτε τοῦτο προσετέθη ἀντικανονικῶς καί ἐν τῷ ἱερῷ Συμβόλῳ τῆς Πίστεως…ἡ Ὀρθόδοξος Ἀνατολή ἐξηγέρθη μέχρι τοῦ βαθμοῦ ὥστε τό Filioque ἀπέβη τό μοιραῖον σχισματοποιόν, (μετά τοῦ παπικοῦ πρωτείου καί ἄλλων αἰτίων), κατά τε τήν ἔναρξιν τοῦ σχίσματος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρώμης κατά τόν Θ΄ αἰῶνα καί κατά τήν ὁλοκλήρωσιν αὐτοῦ κατά τόν ΙΑ΄ αἰῶνα, ἐπί πλέον δέ καί μετά ταῦτα ἀπέβη τό μέγα συντηρητικόν καί διαιωνιστικόν τοῦ σχίσματος στοιχεῖον…»[9]. 

    Πέραν αὐτῶν ἐάν, ὅπως ἰσχυρίζεται ὁ Πατριάρχης, οὐδέποτε ὑπῆρξε πραγματικό Σχίσμα, ἀλλά ἁπλῶς «ἐντάσεις», τότε πῶς ἐξηγεῖται ἡ ἐπί 10 αἰῶνες, καθ’ ὅλη τή διάρκεια τῆς δευτέρας χιλιετίας καταδίκη τοῦ Παπισμοῦ ὡς αἱρέσεως ἀπό πλειάδα Ὀρθοδόξων Οἰκουμενικῶν καί Ἐνδημουσῶν Συνόδων; Ὁ ἀείμνηστος ἀγωνιστής καί ὁμολογητής Μητροπολίτης Ἐλευθερουπόλεως κυρός Ἀμβρόσιος σέ σχετική του ἐργασία μνημονεύει ἕνα κατάλογο Ἱερῶν Συνόδων, πού καταδίκασαν τόν Παπισμό καί τίς πλάνες του. Ἔγραψε: «...Εἶναι λοιπόν “κατεγνωσμέναι” παρά Συνόδων, ἤ Πατέρων αἱ αἱρετικαί διδασκαλίαι τῆς Δύσεως; Ἄς ἴδωμεν: Ἡ μεγάλη Σύνοδος τοῦ 879 ἐν Κωνσταντινουπόλει, ἡ ὑπό πολλῶν θεωρουμένη ὡς Ὀγδόη Οἰκουμενική, δεχθεῖσα τό Σύμβολον ἄνευ τῆς προσθήκης τοῦ Φιλιόκβε, ἐδογμάτισε: “Πάντες οὕτω φρονοῦμεν, οὕτω πιστεύομεν. Τούς ἑτέρως παρά ταῦτα φρονοῦντας, ἤ ἕτερον ὅρον ἀντί τούτου προβαλέσθαι τολμῶντας, τῷ ἀναθέματι καθυποβάλλομεν. Εἴ τις παρά τοῦτο τό ἱερόν Σύμβολον τολμήσειεν ἕτερον ἀναγράψασθαι ἤ προσθεῖναι ἤ ἀφελεῖν καί ὅρον ὀνομάσαι ἀποθρασυνθείη, κατάκριτος καί πάσης χριστιανικῆς ὁμολογίας ἀπόβλητος… Ἰδού, λοιπόν, βαρυτάτη, ἐπισημοτάτη, πανηγυρικωτάτη καί σχεδόν Οἰκουμενικοῦ χαρακτῆρος καταδίκη τοῦ αἱρετικοῦ καί βλασφήμου Φιλιόκβε! Ὅτε ὁ Πάπας Ρώμης Σέργιος ὁ Δ΄ ἐχρησιμοποίησε τό Σύμβολον μετά τῆς προσθήκης τοῦ Φιλιόκβε (1009), ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Σέργιος, μετ’ ἀπόφασιν Συνόδου, διέγραψε τό ὄνομα τοῦ μνημονευθέντος Ρώμης Σεργίου ἐκ τῶν διπτύχων τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, ἔκτοτε δέ μέχρι σήμερον οὐδέν παπικόν ὄνομα ἐτέθη ἐν αὐτοῖς (Βασ. Στεφανίδου, Ἐκκλησιαστική Ἱστορία, ἔκδ. α΄, σελ. 344). Τά ὀνόματα τῶν Προκαθημένων Ἐκκλησιῶν δέν διαγράφονται βεβαίως διά “τοπικά ἔθιμα”, ἀλλά δι’ αἱρέσεις!

    Τάς Λατινικάς κακοδοξίας κατεδίκασε καί ἡ ἐν Κωνσταντινουπόλει Σύνοδος τοῦ 1054, ὁπότε ἐγένετο καί τό ὁριστικόν Σχίσμα, ἀποκαλέσασα εἰδικῶς τό “Φιλιόκβε”, ὄχι “τοπικόν ἔθιμον”, ἀλλά “βλάσφημον δόγμα” (αὐτόθι,σελ.344). Τάς Λατινικάς κακοδοξίας κατεδίκασαν καί αἱ μέ τόν Ἡσυχασμόν ἀσχοληθεῖσαι Σύνοδοι τοῦ 1341, τοῦ 1347 καί τοῦ 1351.

    Σύνοδος ἐν Κωνσταντινουπόλει κατά τό 1440, Σύνοδος ἐν Ρωσίᾳ κατά τό 1441, Σύνοδος ἐν Ἱεροσολύμοις κατά τό 1443, Σύνοδος ἐν Κωνσταντινουπόλει κατά τό 1450, Σύνοδος ἐν Κωνσταντινουπόλει κατά τό 1484, κατεδίκασαν καί ἀπεκήρυξαν τήν ψευδοσύνοδον τῆς Φλωρεντίας, ἡ ὁποία εἶχε δεχθῆ τήν “ἕνωσιν” ἐπί ψευδοῦς καί ἀσυστάτου βάσεως, ἤτοι μή θεωρήσασα ὡς αἱρέσεις τάς καινοτομίας τῆς Δύσεως.

    Σύνοδος ἐν Κωνσταντινουπόλει κατά τό 1722 καταδικάζει “τῆς Λατινικῆς κακοδοξίας καί κακοφροσύνης τά δόγματα” καί ἀποφαίνεται ὅτι οἱ Λατῖνοι δι’ αὐτῶν “ἐξαπατῶσι τούς ἁπλουστέρους, εὐγάνοντές τους ἀπό τά εὐσεβῆ Δόγματα τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας καί σύροντες τους ἀθλίως εἰς τόν βυθόν τῆς ἀπωλείας” (αὐτόθι, τομ. Β΄,σελ. 823-824). Σύνοδος ἐν Κωνσταντινουπόλει κατά τό 1727 ἀποκηρύσσει τάς ἑτεροδιδασκαλίας τῶν Λατίνων, παλαιάς τε καί νέας καί χαρακτηρίζει ταύτας “λῆρον μακρόν καί Κολακείας ψυχοβλαβοῦς ἐφευρέματα καί ἠπατημένης διανοίας γεννήματα” (αὐτόθι, σελ.867). Σύνοδος ἐν Κωσταντινουπόλει κατά τό 1838 καταδικάζει δριμύτατα τάς ἑτεροδιδασκαλίας τοῦ Παπισμοῦ, ὡς “βλασφημίας κατά τῆς Εὐαγγελικῆς ἀληθείας”, ὡς “ἑωσφορικήν πλάνην”, ὡς “ἀπομάκρυνσιν ἀπό τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἀμώμου καί ἀδόλου Πίστεως τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ” κ.λ.π.(αυτόθι, σελ.896, 902).

       Σύνοδος ἐν Κωνσταντινουπόλει κατά τό 1848 καταδικάζει τόν Παπισμόν ὡς αἵρεσιν! “Τούτων τῶν πλατυνθεισῶν, κρίμασιν οἷς οἵδε Κύριος, ἐπί μέγα μέρος τῆς Οἰκουμένης αἱρέσεων, ἥν ποτε ὁ Ἀρειανισμός, ἐστί δέ τήν σήμερον καί ὁ Παπισμός”, ὅν χαρακτηρίζει ὡς ἀνατρέποντα πάσας τάς Οἰκουμενικάς Συνόδους διά τῶν πλανῶν του!(Αὐτόθι, σελ.906). Σύνοδος ἐν Κωνσταντινουπόλει κατά τό 1895 καταδικάζει τάς ἑτεροδιδασκαλίας τοῦ Παπισμοῦ, ὡς “φρονήματα ὑπερφιάλου ἀλαζονείας”, ὡς “καινοτομίας ἀθέσμους καί ἀντιευαγγελικάς”, ὡς “οὐσιώδεις περί τήν Πίστιν διαφοράς ἀναγομένας εἰς τά θεοπαράδοτα τῆς Πίστεως Δόγματα”, ὡς “ἀντιευαγγελικάς καί παναθέσμους”, ὡς “σπουδαίας καί οὐσιώδεις περί τήν Πίστιν διαφοράς”, τῆς νοθεύσεως τῶν συγγραμμάτων τῶν Ἐκκλησιαστικῶν Πατέρων καί τῆς παρερμηνείας τῆς τε Ἁγίας Γραφῆς καί τῶν Ὅρων τῶν Ἁγίων Συνόδων”, καί ἐπάγεται: “Διό καί δικαίως ἀπεκηρύχθη καί ἀποκηρύσσεται, ἐφ' ὅσον ἄν ἐμμένῃ ἐν τῇ πλάνῃ αὐτοῦ” (αὐτόθι, σελ. 933, 935, 936, 938, 942)»[10]. 

    Ἀπό τούς ἁγίους Πατέρας, οἱ ὁποῖοι σαφέστατα καταδικάζουν τόν Παπισμό ὡς αἵρεση, μνημονεύουμε τόν ἅγιο Γρηγόριο, Ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης, τόν Παλαμᾶν, καί τόν ἅγιο Μάρκο τόν Εὐγενικό, τόν μέγα πρόμαχο τῆς Ὀρθοδοξίας καί ἀντίπαλο τοῦ Παπισμοῦ, αὐτόν ὁ ὁποῖος συνέτριψε κατά κράτος τίς παπικές κακοδοξίες καί σήκωσε ὅλο τό βάρος τῆς ὑπερασπίσεως τῶν Ὀρθοδόξων δογμάτων κατά τήν διάρκεια τῶν ἐργασιῶν τῆς ψευδοσυνόδου Φερράρας – Φλωρεντίας. Σέ Ἐπιστολή του, τήν ὁποία ἀπηύθυνε πρός τούς «ἁπανταχοῦ τῆς γῆς» χριστιανούς, ἔγραψε: «Ἐφ’ ὅσον οἱ Παπικοί ἐξακολουθοῦν νά σφάλουν περί τήν θεολογίαν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, (δηλαδή τήν κακοδοξία τοῦ filioque), εἰς ὅ βλασφημῆσαι κινδύνων ὁ χαλεπώτατος, αἱρετικοί εἰσίν ἄρα καί ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι ὡς αἱρετικούς αὐτούς ἀπεκόψαμεν»[11].  Ὁ Ἐπίσκοπος τοῦ Οἰκ. Πατριαρχείου, Ροδοστόλου κ. Χρυσόστομος σέ πρόσφατη ἐκδοτική του ἐργασία τῶν Ἀπομνημονευμάτων τοῦ Σίλβεστρου Συρόπουλου, (Χρονογράφου καί Μ. Ἐκκλησιάρχου τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας), γράφει τά ἑξῆς γιά τήν  μεγάλη προσωπικότητα τοῦ ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ: «…διαδηλῶ τήν πεποίθησίν μου ὅτι ὁ Ἐφέσου ἅγιος Μᾶρκος Εὐγενικός, καί μόνος αὐτός, ὁ ἀφ’ ἑνός μέν, σθεναρῶς καί πεπαρρησιασμένως εἰς ἐπήκοον καί κατ’ ἐνώπιον πάντων τόν Λόγον τῆς Ἀληθείας ὀρθοτομήσας, τά δέοντα καί εἰκότα δηλονοῦν διακηρύξας καί οὕτω ἀσινῆ, ἀβλαβῆ καί ὁλολαμπῆ διασώσας τήν τιμήν καί τήν τελειότητα τῆς Πίστεως τῆς Μόνης καί μόνως Ὀρθοδοξούσης Ἐκκλησίας ἡμῶν, ἀφ’ ἑτέρου δέ, καί πάλιν μόνος αὐτός, τήν ἀγερωχίαν τοῦ πάπα καταρρακώσας, ὅλως ματαίαν, πρός δέ, κουφοδεστάτην καί ‘συναγωγήν πονηρευομένων’, (Ψαλμ.21,17), τήν ΦερραροΦλωρεντινήν Σύναξιν καταδείξας, ἐπ’ οὐδενί θά ἠδύνατο νά ἀποφύγῃ τήν ἐκδικητικήν μανίαν τοῦ Εὐγενίου…»[12].   

    Παραθέτουμε, τέλος, πρός ἐπίρρωσιν τῆς θέσεώς μας περί ἀποφυγῆς τοῦ κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Ἁγίου Πάσχα μετά τῶν ἑτεροδόξων Ρωμαιοκαθολικῶν καί Ἀγγλικανῶν, τοῦ ὁποίου τήν προετοιμασία ἔσπευσε νά διακηρύξῃ ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης, τό κείμενον τοῦ διακεκριμένου Κανονολόγου τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν τοῦ παρελθόντος αἰῶνος, μακαριστοῦ Ἀρχιμ. Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου, τό ὁποῖον ἔχει ὡς ἑξῆς: «Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, ἄν εὑρεθῇ ἐνώπιον προτάσεως περί κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα ἤ οἱασδήποτε ἄλλης ἑορτῆς μετά τῶν ἑτεροδόξων, ὀφείλει νά ἀρνηθῇ καί συζήτησιν κἄν περί τοῦ θέματος. Τοιαύτη συζήτησις πρέπει νά ἀποκλεισθῇ παντί σθένει καί πάσῃ θυσίᾳ, διότι ἀποτελεῖ ἀνατροπήν ἐκ τῶν θεμελίων τῆς Ὀρθοδόξου Δογματικῆς καί ἰδίᾳ τῆς Ἐκκλησιολογίας. Ἤ πιστεύομεν ὅτι εἴμεθα ἡ Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία ἤ δέν πιστεύομεν. Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία πεποιθυΐα ὅτι αὕτη καί μόνη εἶνε τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ὁ στύλος καί τό ἑδραίωμα τῆς Ἀληθείας, τό Ταμεῖον τῆς Χάριτος, τό Ἐργαστήριον τῆς Σωτηρίας, ἐνδιαφέρεται μέν ζωηρότατα περί τῆς εἰς αὐτήν ἐπιστροφῆς τῶν πεπλανημένων, ἀδιαφορεῖ ὅμως τελείως περί τῶν ἐσωτερικῶν αὐτῶν ζητημάτων, ἐν ὅσῳ οὗτοι μένουν ἐν τῇ πλάνῃ. Ἡ Α´ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἠθέλησε νά θεσπίσῃ κοινόν ἑορτασμόν, ἀλλά διά τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, οὐχί διά τούς ἐκτός αὐτῆς εὑρισκομένους. Δέν συνεζήτησεν οὔτε μετά τῶν Γνωστικῶν, οὔτε μετά τῶν Μαρκιωνιτῶν, οὔτε μετά τῶν Μανιχαίων, οὔτε μετά τῶν Μοντανιστῶν, οὔτε μετά τῶν Δονατιστῶν, ἵνα εὕρῃ βάσιν συνεννοήσεως περί κοινῶν ἑορτασμῶν. Καί ὅτε βραδύτερον ἀπεκόπησαν ἐκ τοῦ Σώματος τῆς Ἐκκλησίας οἱ Ἀρειανοί, οἱ Νεστοριανοί, οἱ Μονοφυσῖται οἱ Εἰκονομάχοι κ.λπ. κ.λπ., ἡ Ἐκκλησία οὐδέποτε διενοήθη νά προέλθῃ εἰς συνεννοήσεις μετ᾽ αὐτῶν πρός θέσπισιν κοινοῦ ἑορτασμοῦ εἴτε τοῦ Πάσχα εἴτε οἱασδήποτε ἄλλης ἑορτῆς. Ἡ Ἐκκλησία ρυθμίζει τά ζητήματα Αὐτῆς, λαμβάνουσα ὑπ᾽ ὄψιν ἀποκλειστικῶς καί μόνον τό συμφέρον τῶν μελῶν Αὐτῆς καί οὐχί τάς ἐπιθυμίας τῶν ἐκτός Αὐτῆς εὑρισκομένων. Ἄν οἱ ἑορτασμοί τῶν αἱρετικῶν συμπίπτουν μετά τῶν τοιούτων τῆς Ἐκκλησίας, ἄς συμπίπτουν. Ἄν δέν συμπίπτουν, ἄς μή συμπίπτουν. Ἡ Ἐκκλησία δέν συσκέπτεται ἐπί ἴσοις ὅροις μετά τῶν αἱρετικῶν. Διαλέγεται βεβαίως μετ᾽ αὐτῶν, ἀλλ᾽ ἵνα δείξῃ εἰς αὐτούς τήν ὁδόν τῆς ἐπιστροφῆς. Τό νά συγκροτῶνται ‘Οἰκουμενικά Συμπόσια’ ἤ ἄλλου τύπου Συνέδρια μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων καί τῆς πανσπερμίας τῶν αἱρετικῶν καί ἐν αὐτοῖς νά συσκεπτώμεθα περί καθορισμοῦ κοινῶν ἑορτασμῶν, ἐμμενόντων ὅμως καί τῶν μέν καί τῶν δέ (Ὀρθοδόξων καί αἱρετικῶν) ἐν τοῖς οἰκείοις Δογματικοῖς χώροις, τοῦτο ἄγνωστον καί ἀδιανόητον ὄν εἰς τήν ἱστορίαν τῆς Ἐκκλησίας, ὄζον δέ ἀπαισίου θρησκευτικοῦ συγκρητισμοῦ καί τεῖνον εἰς τήν καθιέρωσιν τῆς ἁρμονικῆς καί ἀδιαταράκτου συνυπάρξεως ἀληθείας καί πλάνης, φωτός καί σκότους, μόνον ὡς ‘σημεῖον τῶν καιρῶν’ δύναται νά ἑρμηνευθῆ»[13].

    Κλείνοντας, εὐχόμαστε ἀπό καρδίας νά ἀναδείξει ὁ Θεός, στούς ἐσχάτους καί ἀποκαλυπτικούς αὐτούς καιρούς πού ζοῦμε, νέους ἁγίους Μάρκους Εὐγενικούς καί προμάχους τῆς Ὀρθοδοξίας, Ἐπισκόπους μιμητές τῶν ἁγίων Πατέρων, ἀνταξίους τοῦ πνευματικοῦ ἀναστήματος τοῦ ἁγίου Μάρκου, ποιμένες μέ ἡρωικό, ἀνδρεῖο καί θυσιαστικό φρόνημα, πού θά ἀγωνιστοῦν μέ ὅλες τους τίς δυνάμεις ἀπέναντι στή σύγχρονη φοβερή αἵρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ πρός δόξαν της ἁγίας Ὀρθοδοξίας μας. Ἀμήν.

---

[1]. Μεγ. Βασιλείου, Ἐπιστολή 164, P.G.32,636D-637A

[2].https://spzh.eu/gr/news/85480-Patriarkh-Varfolomey-v-1054-godu-ne-bylo-raskola-Rima-iKonstantinopolya?fbclid=IwY2xjawJLXCxleHRuA2FlbQIxMQABHePrBwyRoddBrRwE-neRL05LFs_K_gJb6S7vL7Tiyivvi8ROXl_XjyvzJw_aem_omR1_QLXPzDUcTyEoprQaQ&sfnsn=mo

[3]. Βλ. δημοσίευμα τοῦ Γρ. αἱρέσεων καί παραθρησκειῶν τῆς Ι.Μ. Πειραιῶς μέ τίτλο: «Σχόλιο στήν ἀναφορά τοῦ Οἰκ. Πατρ. κ. Βαρθολομαίου πρός αἱρετικούς παπικούς γιά τήν ἅρση τῶν ἀναθεμάτων».

[4]. «Ὀρθόδοξος Τύπος», φ. 176, 15 Δεκεμβρίου 1972, σελ. 4.

[5]. Βλ. Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου, «Τό πρωτεῖο τοῦ ἐπισκόπου Ρώμης», Ἀθῆναι 1930, σελ. 192.

[6]. Νεκταρίου Πενταπόλεως, «Μελέτη ἱστορική περί τῶν αἰτίων τοῦ Σχίσματος», τόμ. Α΄, Ἀθῆναι 1911, σελ. 199-200.

[7]. Ἰω. Καρμίρη «Δύο βυζαντινοί Ἱεράρχαι καί τό σχίσμα τῆς Ρωμαϊκῆς Ἐκκλησίας», Ἀθῆναι 1950, σελ. 48. 

[8]. Ἀρχ.  Σ. Μπιλάλη, Ἡ αἵρεσις τοῦ Filioque, Ἐκδ. «Ὀρθ. Τύπου» τόμ. Α΄, Ἀθῆναι 1972, σελ.82

[9]. Ἰω. Καρμίρη, «Σύνοψις τῆς Δογματικῆς διδασκαλίας τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας», Ἀθῆναι 1960, σελ. 21, ὑποσημ. 1.

 

[10]. https://www.impantokratoros.gr/BD7FE22A.el.aspx

[11]. Μ. Ἐφέσου, Ἐπιστολή τοῖς ἀπανταχοῦ τῆς γῆς(…) Χριστιανοῖς, CFDS, Ser. A΄, Τομ.Χ, fascII, σελ.144(29-33).

[12]. Βλ. Σιλβέστρου Συροπούλου, Μ. Ἐκκλησιάρχου καί Δικαιοφύλακος τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, «Ἡ Ἱστορία τῆς Συνόδου Φερράρας- Φλωρεντίας, Εἰσαγωγή Ἀδαμαντίου Διαμαντοπούλου, καθηγητοῦ τῆς ἐν Σμύρνῃ Εὐαγγελικῆς Σχολῆς, Ἐκδότης ὁ Ροδοστόλου Χρυσόστομος, Ἐπίσκοπος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, Ἅγιον Ὄρος 2021, σελ. 19.

[13]. https://www.hristospanagia.gr/%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%af-%ce%ba%ce%bf%ce%b9%ce%bd%ce%bf%e1%bf%a6-%e1%bc%91%ce%bf%cf%81%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%bc%ce%bf%e1%bf%a6-%cf%84%ce%bf%e1%bf%a6-%cf%80%ce%ac%cf%83%cf%87%ce%b1-%ce%bc%ce%b5%cf%84/

aktines.blogspot.com/2025/04/blog-post_45.html

Το διακόνημα του γηροκόμου