Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2024
Κυριακή 17 Νοεμβρίου 2024
Τετάρτη 13 Νοεμβρίου 2024
Παρασκευή 8 Νοεμβρίου 2024
Μύρο και αίμα
Ο άγιος Δημήτριος, ένας άγιος που έχει τη χάρη του μαρτυρίου και τη δόξα της αγνότητας δεν μπορεί παρά ιδιαίτερα να μας συγκινεί.
Με τη νιότη του αγγίζει τα νιάτα.
Με τη ζωή του χαράζει δρόμους ζωής.
Με την πίστη του εμπνέει τους πιστούς.
Με το μαρτύριό του ανοίγει σ’ όλους έναν καινούργιο ορίζοντα, όπου το φως της αιωνιότητας αποκαλύπτει την πραγματική διάσταση της καθημερινότητας.
Γεννήθηκε στα τέλη του 3ου μ. Χ. αιώνα στη Θεσσαλονίκη κι ανατράφηκε σε οικογένεια επίσημη κι αριστοκρατική. Βαπτίστηκε νωρίς χριστιανός, και νεαρός αναδείχτηκε διδάσκαλος του ευαγγελίου. Το αληθινό του μεγαλείο όμως δεν θα το βρούμε στους τίτλους του αλλά σε δύο στοιχεία που αναβλύζουν από τη ζωή του και αρδεύουν την Ορθοδοξία το μύρο και το αίμα, που πρόσφερε στον Χριστό. Μέσα σ’ αυτά κλείνεται σαν σε πολύτιμες φιάλες το απόσταγμα της ύπαρξης του Δημητρίου, που παίρνει η Εκκλησία και κερνά μ’ αυτό τους πιστούς.
Γνώρισμα λαμπρό του αγίου είναι η παρθενία, που άσκησε με μία τέλεια αφιέρωση στον Θεό. Ο Δημήτριος κράτησε καθαρή τη σκέψη και την καρδιά του, αγνό το σώμα του και αγία την ψυχή του, δοσμένη ολοκληρωτικά στον Κύριο. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλα¬μάς τον χαρακτηρίζει όσιο, παρθένο, πάγκαλο και παναμώμητο.
Δεν ήταν βέβαια μοναχός ούτε κληρικός. Παρέμεινε λαϊκός και είχε έργο του κύριο το κήρυγμα και τη διδασκαλία του ευαγγελίου. Προικισμένος με διδακτικό χάρισμα, συγκέντρωνε πλήθη Θεσσαλονικέων στη Χαλκευτική στοά και με παρρησία, «απτοήτω γλώσση» κατά τον Λέοντα Σοφό, ευαγγελιζόταν στον ειδωλολατρικό κόσμο τή βασιλεία του Θεού.
Κατέστησε έτσι τον εαυτό του ο άγιος σκεύος ευωδιαστό, που ανέβλυζε την οσμή της ζωής στους γύρω του (Β’ Κο 2,14.16). Κι όταν αργότερα οι χριστιανοί βρέθηκαν μηρός στο αγιασμένο νερό του πηγαδιού, μέσα στο οποίο ρίχτηκε το νεκρό σώμα του Μάρτυρα, αυθόρμητα συνεδύασαν το μύρο του τάφου με την ευωδία της αγνότητας και το είδαν ως σύμβολο παρθενίας. Σχολιάζει εμπνευσμένα ο άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας προσφωνώντας τον Δημήτριο: «Ω συ, που δεν φάνηκες μόνο ο ίδιος ευωδία Χριστού, αλλά και στους άλλους ανθρώπους συνιστούσες το «κενωθέν μύρον»· ω συ, που άφησες πρώτα μεν αίμα, τώρα δε μύρο απ’ τις πληγές σου η μάλλον και τώρα όχι λιγότερο από πριν αίμα διότι το σώμα σου, που πληγώθηκε από χτυπήματα και τραύματα τότε, ανέβλυσε μύρο. Επειδή καθόλου δεν του έλειπε η καθαρότητα και η αγνότητα και η παρθενία, μετέσχε κι αυτό στην ευωδία του πνεύματος το αίμα κατέστη το ίδιο μύρο».
♦ Αν το μύρο συμβολίζει την παρθενία του Δημητρίου,
♦ το αίμα δηλώνει το μαρτύριο του.
Ο άγιος υπήρξε παρθένος αλλά και ομολογητής· υπήρξε διδάσκαλος αλλά και αθλητής. Ομολόγησε την πίστη του μπροστά στον αυτοκράτορα του ρωμαϊκού κράτους -που βρέθηκε εκείνες τις μέρες στη Θεσσαλονίκη επιστρέφοντας από μία εκστρατεία- και άθλησε για το όνομα του Χριστού παλεύοντας με το θάνατο. Υπακούοντας στην προτροπή του αποστόλου Παύλου προς τον Τιμόθεο, πρώτος αυτός γεύθηκε τους καρπούς της διδασκαλίας του, το μαρτύριο, δηλαδή, και τη δόξα του, όπως ο καλός γεωργός μεταλαμβάνει πρώτος από τους καρπούς των κόπων του (Β’ Τι. 2,6). Φυλακισμένος μέσα στα λουτρά και αποδυτήρια του σταδίου, λογχίστηκε μόλις έγινε γνωστό όχι «ο Θεός του Δημητρίου» βοήθησε τον Νέστορα να νικήσει τον φοβερό μονομάχο Λυαίο. Το σώμα του ρίχτηκε μέσα σ’ ένα πηγάδι των λουτρών και το αίμα του πορφύρωσε το νερό μεταβάλλοντάς το σε μύρο.
Άλλα το μύρο και το αίμα του Δημητρίου θα έμενε περιβεβλημένο μόνο με ανθρώπινη αίγλη, αν το περιορίζαμε στο πλαίσιο μιας απλής θυσίας, μεγαλειώδους οπωσδήποτε και ηρωικής, όπως είναι κάθε θυσία ανθρώπου για μία πίστη. Η θυσία όμως του αγίου έχει άλλες διαστάσεις, που ξεφεύγουν από τα μέτρα αυτού του κόσμου και την περιβάλλουν με φωτοστέφανο θεϊκό. Συντελείται ως μίμηση Θεού και επιτελείται εν αγάπη, «καθώς και ο Χριστός ηγάπησεν ημάς και παρέδωκεν εαυ¬τόν υπέρ ημών πρόσφορου και θυσίαν τω Θεώ εις οσμήν ευωδίας» (Εφ 5,1-2). Έτσι, ενώ τα κόκκαλα των ηρώων στηρίζουν τις πατρίδες και τις κοινωνίες, που συντηρούν την ανθρωπότητα, τα λείψανα των μαρτύρων στηρίζουν τις αγίες τράπεζες, που τρέφουν με αιώνια τροφή τη φθαρτή μας φύση. Και ο Δημήτριος, ο «σοφώτατος εν διδαχαίς και στεφανίτης εν μάρτυσιν», δεν έκανε τίποτε λιγότερο παρά μιμήθηκε τον Χριστό.
«Μύρον εκκενωθέν όνομά σου» είναι το όνομα του αγαπημένου στο Άσμα ασμάτων (1,3), στο οποίο οι πατέρες ακούνε το γλυκύτατο όνομα του Ιησού. Είναι το μύρο που χύνεται στον κόσμο, ο οποίος αποπνέει δυσοσμία και αποσυντίθεται από την ασέβεια και τη διαφθορά. Χύνεται με το λόγο και τη διδασκαλία του ευαγγελίου και αλλάζει την ατμόσφαιρα, μες στην οποία αναπνέουν οι ψυχές, δημιουργεί μία καινή κι όμορφη κτίση, ξαναγεννά καινούργιο κι ωραίο τον άνθρωπο. Αυτό το μύρο είχε πάνω του ο Δημήτριος και μοσχοβολούσε. Αίμα έσταξε ο Υιός του Θεού πάνω στο σταυρό, όταν η λόγχη τρύπησε την πανάχραντη πλευρά του, και με το αίμα του μπολιάζει την ετοιμοθάνατη ανθρωπότητα και της δίνει ζωή, την αγιάζει, τη θεώνει. Κι ο Δημήτριος με τα λογχισμένα του μέλη αναζωγράφισε μπροστά μας το πάθος του Χριστού και στάζοντας από το αίμα του προσφέρθηκε σ’ Εκείνον που έχυσε το τίμιο αίμα του γι’ αυτόν. Έγινε μιμητής Χριστού, μυροβλύτης και μεγαλομάρτυρας, δόξασε τον Κύριο και τώρα δοξάζεται από αυτόν.
Σήμερα η εκκλησία της Θεσσαλονίκης μαζί με τους άλλους θησαυρούς της κράτα ολοζώντανο στη μνήμη και στη ζωή της τον Δημήτριο, που κι αυτός από τη «Χώρα των ζώντων» προσεύχεται για τα παιδιά της, όπως και για τα παιδιά όλης της Ορθοδοξίας.
Ζει τήν προστασία του σε ποικίλους κινδύνους, επικαλείται την πρεσβεία του και γιορτάζει μαζί του τις νίκες που της χαρίζει ο Θεός, όταν εν ονόματι Χριστού κα¬τατροπώνει αντίθεες και αντίχριστες δυνάμεις.
Χρειάζεται όμως να ακούει και τον «σοφό μάρτυρα», που δεν έπαυσε ποτέ να κηρύττει.
Χρειάζεται να μιμείται τον στρατιώτη του Χριστού, που κατεπάλαισε τον πονηρό. Το χρέος μας αυτό το συνοψίζει σε μία προτροπή του -προς τους θεσσαλονικείς ειδικά- ο Ισίδωρος, αρχιεπίσκοπος της πόλεως στα τέλη του 14ου αιώνα: «Εμείς, πατέρες και αδελφοί, που προεξάρχουμε σ’ αυτήν την πανήγυρη, ας μελετήσουμε τα μύρα του μυροβλύτου Δημητρίου και όπως εκείνα αναβλύζουν από τη θεία του σάρκα λόγω του αγιασμού και της καθαρότητας, έτσι κι εμείς να αρμόσουμε τους εαυτούς μας στην καθαρότητα και να τους ετοιμάσουμε, για να κατοικήσει μέσα μας το θείο Πνεύμα, ώστε να μπορέσουμε να πηγάσουμε άλλα μύρα ιερών χαρισμάτων».
Πηγή: Στεργίου Ν. Σάκκου, «Ο κατηχητής της Θεσσαλονίκης, Άγιος Δημήτριος» εκδ. Χριστιανική Ελπίς, Θεσ/νίκη 2004, σ. 103-109.
Τρίτη 5 Νοεμβρίου 2024
Δεν επαρκεί ο χρόνος !
«Μην απατάσαι, ανόητε εργάτη, ότι με τον επόμενο χρόνο θα αναπληρώσεις τον χρόνο που έχασες. Διότι και της κάθε ημέρας ο χρόνος δεν επαρκεί ώστε να εκπληρώσουμε όπως πρέπει τις καθημερινές μας υποχρεώσεις προς τον Δεσπότη (Χριστό)» (Άγιος Ιωάννης Κλίμακος, λόγ. στ΄ 25).
Μην παραξενεύεσαι με τον αυστηρό τόνο του αγίου. Δεν είναι πράγματι ανόητος εκείνος που πιστεύει ότι τον χρόνο τον έχει στη διάθεση και την κατοχή του; Πετάει στα σύννεφα χωρίς να βλέπει την πραγματικότητα της ζωής: ο θάνατος παραμονεύει σε κάθε βήμα της ζωής! Είναι πιο… πραγματικός απ’ ότι η ίδια η ζωή! Εκεί που λες ζω, εκεί ήδη έχεις φύγει! Είναι τυχαίο που ο ίδιος ο Κύριος χαρακτήρισε με τον ίδιο τρόπο τον πλούσιο που πίστευε ότι θα ζήσει αιώνια; «Άφρων!»
Μα είναι ανόητος και για άλλον λόγο, κατά τον άγιο: πιστεύει ότι ο επόμενος χρόνος θα αναπληρώσει τον χαμένο χρόνο. Μα πρέπει να είσαι σε τέτοια εγρήγορση προκειμένου να τηρείς το θέλημα του Θεού, ώστε η κάθε στιγμή γίνεται στιγμή κρίσης αν δεν αξιοποιείται. Η κάθε στιγμή δηλαδή είναι μοναδική και ανεπανάληπτη! Και «δεν επαρκεί ούτε για τις υποχρεώσεις της ίδιας»!
Τι κρύβεται πίσω από τον αφυπνιστικό λόγο του αγίου; Αφενός η εντολή του Κυρίου περί της αγάπης προς τον Θεό «εξ όλης της ψυχής, εξ όλης της καρδίας, εξ όλης της διανοίας και εξ όλης της ισχύος» - δεν έχεις περιθώρια… χρόνου αφού ο Θεός σου ζητάει το εκατό τοις εκατό της ενέργειάς σου, αφετέρου ότι ο χρόνος συνιστά δωρεά Εκείνου στον άνθρωπο προς αξιοποίησή του, δηλαδή προς τήρηση ακριβώς των αγίων Του εντολών. «Δίνω χρόνο για μετάνοια» (πρβλ. Αποκ. 3, 23), επισημαίνει ο λόγος του Θεού. Αναξιοποίητος χρόνος λοιπόν δεν είναι περιφρόνηση του δώρου αυτού; Δεν είναι σαν να πετάς αυτό που σου δίνει ο Δημιουργός σου;
Η εξαπάτηση και η ανοησία βεβαίως επαυξάνεται, όταν ληφθεί υπόψη και ένας ψυχολογικός παράγων: η βαριεστημάρα που καραδοκεί πάντοτε στα λεγόμενα πνευματικά. Είναι αξίωμα πια: ό,τι αναβάλλουμε να κάνουμε σήμερα, δύσκολα γίνεται αύριο. «Η αναβολή οδηγεί στη χώρα του ποτέ»!