Πως ερμηνεύεται το όνομα ΙΩΑΝΝΗΣ; «Ιωάννης γαρ έσται το όνομα αυτού»...

Περί του Ι. Να πολυλογώ , η ώρα δεν μας συγχωρεί. Όθεν επειδή ανωτέρω είπον, ότι το Ιωάννης, όνομα του Τιμίου Προδρόμου, είναι από επτά στοιχεία Ι.Ω.Α.Ν.Ν.Η.Σ. συγκείμενον, και αυτά πάλιν ένα προς ένα έχουν κάποιαν μυστικήν έννοιαν, ιδού όπου αρχίζω να κάμω με συντομίαν μεγάλην (Θεού βοηθούντος μοι) μίαν παραμικράν σκιαγραφίαν προς ημετέραν αγάπην, αρχίζων πρώτον από το α΄ στοιχείον, όπου είναι το Ι, και ας έχω παρακαλώ την υμετέραν ακρόασιν μετά προσοχής μεγάλης, διότι τα εξής ρηθησόμενα, ως θεολογικά, είναι πολύ υψηλά και μεγάλα. Τούτο το Ι, όπου είναι εις την αρχήν του ονόματος Ιωάννης, περιέχει πολλά και ανέκφραστα πράγματα. Πλήν  εγώ διά το σεπτόν του καιρού, όλα τα παρατρέχω, και έρχομαι να ειπώ μόνον εκείνα όπου εις την υπόθεσιν του πανηγυρικού μας λόγου συντείνουν. Φαίνεται εις πολλά μέρη της θείας Γραφής, ότι ο Θεός πρώτον εδημιούργησε τας Αγγελικάς Δυνάμεις, τας οποίας διαιρεί ο Αρεοπαγίτης Διονύσιος εις τρείς Ιεραρχίας. Και αυτάς πάλιν τας υποδιαιρεί εις εννέα τάγματα. Α΄ εις Σεραφείμ, β΄εις Χερουβίμ, γ΄εις Θρόνους, δ΄εις Κυριότητες, ε΄εις Δυνάμεις, ς΄ εις Εξουσίας, ζ΄ εις  Αρχάς, η΄ εις Αρχαγγέλλους, και θ΄εις Αγγέλλους. Είναι δε και το τάγμα του Εωσφόρου, όπερ ουρανόθεν έπεσε διά την έπαρσιν και υπερηφάνειάν του.

Ιδού ότι όλα τα Αγγελικά τάγματα (όσα εξ αρχής ο Θεός εγημιούργησε) είναι δέκα. Το δέκατον λοιπόν ξεπεσμένον τάγμα, έχει να αναπληρωθή και να γεμίση από τους Μοναχούς. Διά τούτο και η Καλογερική Αγγελικόν λέγεται σχήμα, και είναι κατά αλήθειαν. Διότι αν οι Άγγελοι παρθενεύουν, αλλά και η καλογερική με παρθενίαν σεμνύνεται. Αν οι Άγγελοι αγρυπνούσιν, αλλ’ εις αγρυπνίας και η καλογερική καταγίνεται. Αν οι Άγγελοι ανώτεροι τροφής διά το άϋλον, αλλά και η καλογερική με νηστείας διάγει. Αν έργον Αγγέλων η ακατάπαυστος προς Θεόν δοξολογία, αλλά τούτο ίδιον και των Μοναχών. Αν διά το κούφον της φύσεως με πτερά ζωγραφίζωνται οι Άγγελοι, αλλ’ ιδού πτερά και εις τους Μοναχούς. Ποια; Το επανωκαλύμμαυχον. Όθεν Αγγελικόν σχήμα η καλογερική, από την οποίαν έχει να αναπληρωθή το ξεπεσμένον του Εωσφόρου τάγμα, καθώς είπομεν.

Διά τούτο λοιπόν φθόνω κινούμενος πολύ πολεμεί ο διάβολος την καλογερικήν, διότι αύτη θα καταλάβη (αν κατά το εαυτής επάγγελμα ζήση) τον τόπον του φωτισμού και της δόξης του Εωσφόρου, την οποίαν είχεν αυτός πρό του ξεπεσμού του, καθώς λέγει και εις την Αποκάλυψιν του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου. «ουδείς ηδύνατο μαθείν την ωδήν εκείνην, ειμή αι εκατόν τεσσαράκοντα χιλιάδες οι ηγορασμένοι από της γης. Ούτοι εισιν, οι μετά γυναικών ουκ εμολύνθησαν. Παρθένοι γαρ εισιν. Ούτοί εισιν, οι ακολουθούντες το Αρνίον, όπου αν υπάγη. Ούτι ηγοράσθησαν από των ανθρώπων απαρχή τω Θεώ και τω Αρνίω». Αυτοί, λέγω, οι ακολουθήσαντες το Αρνίον, το υπέρ της του κόσμου σωτηρίας σφαγιασθέν, Παχώμιος, Αντώνιος, Ονούφριος, Ευθύμιος, Αθανάσιος και πάντες οι Όσιοι, από τον Τίμιον Πρόδρομον έλαβον το παράδειγμα της καλογερικής. Εις τούτου τα ίχνη επεριπάτησαν. Τούτου την ερημικήν ζωήν εμιμήθησαν, και εις τούτο όπου λέγω δεν είναι τις, όπου να αντείπη. Ώστε ο Τίμιος Πρόδρομος είναι ο πρώτος και αρχηγός του Μοναχικού τάγματος, το οποίον ομού με την ανατολήν της λαμπροτάτης αυτού και χαρμοσύνου γεννήσεως και αυτό συνανέτειλεν.

Ας έλθωμεν δε τώρα εις το Ι. τούτο πόσα σημαίνει κατά τον αριθμόν; Δέκα. Ιδού λοιπόν ο δέκατος ούτος αριθμός του Ι, όπου μας παρασταίνει φανερώτατα τον ανακαινισμόν και την ανόρθωσιν του ξεπεσμένου δεκάτου τάγματος, το οποίον ο Τίμιος Πρόδρομος με την ισάγγελον ζωήν του έμελε να ανακαινίση. Και ταύτα μεν περί του Ι, το οποίον είναι μόνον σύμβολον φανερόν του τιμίου Προδρόμου.

Περί του Ω. Το δε κατόπιν Ω προεικονίζει φανερά την πρώτην του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού παρουσίαν. Και στοχάσου διά να ιδής την αλήθειαν. Είπομεν ανωτέρω πως το Ι προεικονίζει τον Τίμιον Πρόδρομον. Πρώτον λοιπόν το Ι, κατόπιν από το Ι ακολουθεί το Ω. Τούτο το Ω, κατά τους γραμματικούς, πόθεν σύγκειται; Από δύο ΟΟ. Όταν σμίξης δύο ΟΟ, κάμνεις ένα Ω. Τούτο το Ω, και κατά την φωνήν και κατά την σύνθεσιν, προεικονίζει τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, ότι μέγας Θεός ο Χριστός. Και ότι εκ δύο φύσεων σύγκειται ασυγχύτως Θεότητός τε και Ανθρωπότητος ο Χριστός, καθώς και το Ω εκ δύο ΟΟ, ταύτα δε τα δύο ΟΟ δεν είναι άλλο παρά δύο σφαιροειδείς κύκλοι. Ο δε κύκλος ούτε αρχήν έχει ούτε τέλος. Όθεν και ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός ούτε αρχήν έχει ούτε τέλος. Διότι, αν τον στοχασθής καθ’ ό Θεόν, τον ευρίσκεις να είναι άναρχός τε και ατελεύτητος κατά την Θεότητα. Αν τον στοχασθής και καθ’ άνθρωπον, όπου συνελήφθη ασπόρως μέσα εις την άμωμον γαστέρα της αειπαρθένου Μαρίας, άναρχος ως από μέρους κατά τι και κατά την σάρκα. Διότι αρχή της σαρκός των μετά τον Αδάμ επιλοίπων ανθρώπων είναι η σπορά του ανδρός. Αν τον στοχασθής δε και καθ’ ό δεν υπέστη διαφθοράν μέσα εις τον τάφον η αυτή παναγία Του σάρξ, υπάρχει και ατελεύτητος, μη διαλυθείσα εις χούν, όστις είναι των ανθρωπίνων σωμάτων η αρχή και το τέλος. «χούν γαρ λαβών ο Θεός, έπλασε τον άνθρωπον». Θαυμαστή λοιπόν παρομοίωσις του Ω με τον Χριστόν. Διά τούτο και έλεγεν εις την Αποκάλυψιν του Θεολόγου Ιωάννου ο ίδιος. «εγώ ειμι το Α και το Ω». Και λοιπόν το Ι ο Πρόδρομος έμπροσθεν του Ω, του Χριστού, καθώς γέγραπται. «ιδού εγώ αποστέλλω το Άγγελόν μου πρό του προσώπου σου, ος κατασκευάσει την οδόν σου έμπροσθέν σου». Ταύτα μεν περί του Ω.

Περί του ΑΝ, και του ετέρου Ν. Λέγομεν δε και περί του ΑΝ, και του ετέρου Ν, εν βραχυλογία διά το στενόν του καιρού. Πρώτον λοιπόν το Ι (ο Πρόδρομος), κατόπιν τούτου το Ω (ο Χριστός), ιδού η πρώτη παρουσία του Χριστού. Κατόπιν δε από το Ω (τον Χριστόν) τι ακολουθεί; Το ΑΝ. Τούτο το ΑΝ τι θέλει να ειπή; Ανάστασις. Τίνος; Του ετέρου Ν. τι θέλει να ειπή τούτο το δεύτερον Ν; νεκρόν. Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών. Ιδού και η Δευτέρα του Χριστού παρουσία, όπου μέλλουν να αναστηθούν οι νεκροί. Ταύτα μεν περί του Αν, και του ετέρου Ν.

Περί του Η. Κατόπιν δε του Αν και του ετέρου Ν (όπου λέγουν Ανάστασιν νεκρών) τι έπεται; Το Η. τούτο το Η πόσα σημαίνει κατά τον αριθμόν; Οκτώ. Ιδού λοιπόν όγδοος αριθμός. Τι εικονίζει ούτος ο όγδοος αριθμός; Τον όγδοον αιώνα της μακαρίας και τρισολβίου ζωής. «προσδοκώ ανάστασιν νεκρών, και ζωήν του μέλλοντος αιώνος». Ταύτα μεν και περί του Η.

Περί του Σ. Κατόπιν δε από το Η (όπου εικονίζει τον όγδοον αιώνα της μακαρίας ζωής) τι ακολουθεί; Το Σ. «Ιωάννης γαρ έσται το όνομα αυτού». Τούτο το Σ πόσα δηλοί κατά τον αριθμόν; Διακόσια. Ταύτα τα διακόσια πόθεν αμέσως σύγκεινται; Από δύο εκατοντάδας. Δις γαρ εκατόν δικόσια. Ο εκατοστός αριθμός παρά τη θεία Γραφή πως ονομάζεται; Τέλειος. Αλλ’ επειδή ο εκατοστός αριθμός τέλειος, άρα ο δις εκατοστός υπερτέλειος. Ιδού λοιπόν ο υπερτέλειος ούτος αριθμός, όπου εικονίζει το υπερτέλειον, το απέραντον και ατελεύτητον της αιωνίου και μακαρίας ζωής. Ταύτα μεν και περί του Σ.

Αλλ’ ώ διαυγέστατον Ι, και του εκ του δύο ΟΟ συντεθειμένου Ω, πανέκλαμπρε Πρόδρομε. Ευκταιότατε και πανευφρόσυνε του ΑΝ,  του εν τω Άδη κειμένου Ν, προσκυνητά κληρονόμε του ΗΣ, αγιώτατε επτά αριθμέ, επτάφωτε λύχνε της Τρισηλίου Θεότητος, κρυφιώτατε μύστα και κατ’ αυτό μόνον το επτάστοιχον Ι.Ω.Α.Ν.Ν.Η.Σ, όνομα των απορρήτων του Θεού Μυστηρίων, χάρισόν μοι παρακαλώ σε του Ν της αθλίας ψυχής μου το ΑΝ, τη απαύστω προς το Ω και ακοιμήτω πρεσβεία σου, και αξίωσον του ΗΣ πάντας ημάς τους ευλαβώς την σην πανένδοξον εορτάζοντας γέννησιν.

ΠΗΓΗ: «Ο ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘ. ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ» ΤΟΜΟΣ ΣΤ!