Τετάρτη 18 Μαρτίου 2020

Η έρημος στην πίσω αυλή



Ο π. Γερμανός επεσήμανε ότι ο παλμός της κοινότητας του π. Ανδριανού προερχόταν από την τέλεση των καθημερινών ακολουθιών και ενθάρρυνε τον Αλέξιο και τη Σούζαν να κάνουν το ίδιο. Τους προσέφερε ένα συγκεκριμένο πρότυπο που έπρεπε να ακολουθούν: από τις οκτώ ακολουθίες του καθημερινού κύκλου, είπε, πρέπει τουλάχιστον να κάνουν την ακολουθία της ενάτης ώρας (πριν τον εσπερινό) κάθε μέρα χωρίς παράλειψη.
Παίρνοντας το μήνυμα του π. Γερμανού για τις χριστιανικές κοινότητες των λαϊκών, ο Αλέξιος συγκινήθηκε βαθιά. «Αυτό είναι ότι χρειαζόμουν», είπε. «Τώρα έχω μια εικόνα για να ζήσω σύμφωνα προς αυτήν».
Επιστρέφοντας στο σπίτι του στην Έτνα, ο Αλέξιος καλιέργησε την «έρημο» στο πίσω μέρος της αυλής του. Κάθε βράδυ αυτός και η οικογένειά του έμπαιναν σε ένα μικρό παρεκκλήσι, που αφιερώθηκε στους Αγίους Ανδριανό και Ναταλία, το οποίο έφτιαξαν στο αντλιοστάσιο πίσω από το σπίτι τους. Εκεί διάβαζαν και έψαλλαν την ενάτη ώρα, στην οποία προσέθεσαν αργότερα την ακολουθία του εσπερινού.
……………………………………………………………………….
Στο μεταξύ, οι ακολουθίες που η οικογένεια του Αλεξίου έκανε καθημερινά στο μικρό παρεκκλήσι του αντλιοστασίου δεν είχαν περάσει απαρατήρητες. Μια ημέρα, μια κυρία από τη γειτονιά ήρθε και τους είπε: «Συγχωρέστε με -παραβλέψτε την αγένειά μου. Κάθε μέρα, όταν πλένω τα πιάτα, σας βλέπω να πηγαίνετε γρήγορα στο αντλιοστάσιο. Και όταν βγαίνετε, μισή ώρα αργότερα ή τόσο περίπου, είστε διαφορετικοί, φαίνεστε τόσο ήρεμοι και γαλήνιοι. Τι είναι αυτό που κάνετε εκεί μέσα»;
Η απάντηση που ακολούθησε ήταν: «Ελάτε και δείτε»!
Σύντομα, αυτή η γυναίκα και η κόρη της -προηγουμένως ήταν Πεντηκοστιανοί- ενώθηκαν με την οικογένεια Γιάνγκ στις ακολουθίες τους. Όταν η σύζυγος ενός από τους συναδέλφους του Αλεξίου στο σχολείο έμαθε σχετικά με την ορθόδοξη κοινότητα, θέλησε επίσης να συμμετέχει στη ζωή της καθημερινής προσευχής. Σύντομα αυτοί οι άνθρωποι μεταστράφηκαν στην ορθόδοξη πίστη και αργότερα ακολούθησαν κι άλλοι. «Η λέξη ορθοδοξία», σημείωσε ο π. Σεραφείμ αφότου μερικοί αυτούς είχαν επισκεφτεί το ησυχαστήριο, «αγγίζει τις αμερικάνικες καρδιές. Πόσο προσεκτικά πρέπει να καλλιεργούνται!»
……………………………………………………………………………..
Σε ένα άρθρο στον Ορθόδοξο Λόγο, ο π. Σεραφείμ άντλησε στοιχεία από τις διδασκαλίες και το παράδειγμα του π. Ανδριανού (έπειτα Αρχιεπισκόπου Ανδρέα) προκειμένου να αναπτυχθούν αυτές οι αρχές. «Η ουσία της αληθινής ορθόδοξης ζωής», έγραφε, «είναι η ευσέβεια ή η ευλάβεια που βασίζεται, όπως την όρισε ο Στάρετς Νεκτάριος της Όπτινα, στην ετυμολογία της λέξης: «φυλάσσοντας αυτό που ανήκει στο Θεό με τιμή». Αυτό είναι βαθύτερο από απλό σωστό δόγμα∙ είναι η είσοδος του Θεού σε κάθε πτυχή της ζωής, ζωή βιωμένη μέσα στο δέος και στο σεβασμό του Θεού. Μία τέτοια συμπεριφορά δημιουργεί τον ορθόδοξο τρόπο ζωής, που δεν αφορά μόνο την εξωτερική συνήθεια ή συμπεροφορά που χαρακτηρίζει τους ορθοδόξους χριστιανούς, αλλά είναι το σύνολο του ενσυνείδητου πνευματικού αγώνα του ανθρώπου, για τον οποίον η εκκλησία και οι κανόνες της είναι το κέντρο όλων αυτών που κάνει και σκέφτεται. Η κοινή, συνειδητή εμπειρία αυτού του τρόπου ζωής, που έχει ως κέντρο του τις καθημερινές θείες ακολουθίες, δημιουργεί την αυθεντική ορθόδοξη κοινότητα σήμερα με το συναίσθημα της ελαφρότητας, της χαράς, και της εσωτερικής ησυχίας. Μη- ορθόδοξοι άνθρωποι, και ακόμη και πολλοί που δεν είναι πλήρως συνειδητοί ορθόδοξοι Χριστιανοί, μόλις και μετά βίας μπορούν να φανταστούν τι μπορεί να σημαίνει αυτή η εμειρία της κοινότητας, και θα προσπαθούσαν να το αποφύγουν ως κάτι «υποκειμενικό»∙ αλλά όποιος έχει συμμετάσχει ολόψυχα στη ζωή μιάς αληθινής ορθόδοξης κοινότητας, μοναχός ή λαϊκός, δεν αμφιβάλει για το τι πραγματικά σημαίνει αυτού του ορθοδόξου συναισθήματος».
…………………………………………………………………………..
«Αλλά ακόμα, εάν μάθει κάποιος να είναι ρεαλιστής και δεν περιμένει από μία κοινότητα λαϊκών τόσα πολλά όσα κάνει μία μοναστική κοινότητα, αυτό μπορεί να βρεί εφαρμογή σήμερα – και πραγματικά πολύ σημαντική. Η ζωή σε μια συνηθισμένη ορθόδοξη κοινότητα σήμερα, μέσα στην ανώμαλη ατμόσφαιρα των μεγαλουπόλεων και οι ανήκουστοι πειρασμοί- δεν είναι φυσιολογικός χώρος για την ορθοδοξία. Γνωρίζουμε έναν πολύ ενθουσιώδη ιερέα στο Νιού Τζέρσεϋ, με πολύ μεγάλο ποίμνιο και πολλούς νέους ανθρώπους. Αλλά μας λέει ότι παλεύει μια χαμένη μάχη. Έχει τους νέους στην εκκλησία για μερικές ώρες την Κυριακή και ίσως τη νύχτα του Σββάτου και μια ώρα ή δυό στο κατηχητικό σχολείο το Σάββατο -και ολόκληρη την υπόλοιπη εβδομάδα υπόκεινται στις αντικρουόμενες επιρροές των δημοσίων σχολείων, της τηλεόρασης, κ.λ.π… Η επιθυμία να υπάρξει μια ατμόσφαιρα όπου η εκκλησία μπορεί να συμμετέχει περισσότερο στη ζωή και να επηρεάζει περισσότερο τα παιδιά είναι μια πολύ φυσική ορθόδοξη επιθυμία και όχι κάτι «περίεργο» ή ένα σημάδι «ιερατικό»[1], όπως φαίνεται ότι πιστεύουν οι πολλοί.
Τα μέλη της κοινότητας της Έτνα πήγαιναν στο Σν Φρανσίσκο για να κοινωνήσουν μία φορά το μήνα. Αλλά η «καθημερινή πνευματική ενίσχυσή τους» προερχόταν από την ανάγνωση πνευματικών κειμένων και τις ακολουθίες στο παρεκκλήσι. Το προφανέστερο εξωτερικό σημάδι μιας ορθόδοξης κοινότητας, έγραφε ο π. Σεραφείμ, «φαίνεται να είναι οι θείες ακολουθίες (ακόμη κι αν είναι μόνο ένα ελάχιστο μέρος τους), είτε με ιερέα είτε χωρίς – αλλά καθημερινά, αυτό είναι το σημείο γύρω από το οποίο όλα τα άλλα περιστρέφονται».
Σε μία σειρά άρθρων που έγραψε στο Τυπικό των εκκλησιαστικών ακολουθιών, ο π. Σεραφείμ προσπάθησε να διαλύει αυτό που αποκαλούσε «δημοφιλή παρερμηνεία, ότι οι ορθόδοξοι Χριστιανοί δεν έχουν την άδεια να πραγματοποιούν οποιαδήποτε εκκλησιαστική ακολουθία χωρίς ιερέα, και ότι επομένως για αυτό το λόγο οι πιστοί άνθρωποι γίνονται αρκετά ανίσχυροι και είναι ουσιαστικά «ανίκανοι να προσευχηθούν» όταν βρίσκονται χωρίς ιερέα- κάτι που συμβαίνει όλο και συχνότερα σήμερα». Μετά από έκκληση που έκανε ο Αρχιεπίσκοπος Αβέρκιος για τους ορθοδόξους Χριστιανούς να ενωθούν σε δημόσια προσευχή ακόμη και εκεί όπου δεν υπάρχει ιερέας, ο π. Σεραφείμ ολοκλήρωσε: «Αυτή η πρακτική μπορεί και πρέπει να αναπτυχθεί πολύ μεταξύ των πιστών, είτε πρόκειται για μια κοινότητα που έχει χάσει το ιερέα της ή είναι πάρα πολύ μικρή για να έχει έναν, είτε για μια μικρή ομάδα πιστών μακριά από την κοντινότερη εκκλησία που δεν έχουν διαμορφώσει ακόμη κοινότητα, ή για μια απλή οικογένεια που αδυνατεί να παρευρεθεί στην εκκλησία κάθε Κυριακή και γιορτή».
……………………………………………………………………………………..
Στην επιστολή του στον γνωστό εξ αλληλογραφίας του Αλεξίου στην Ελλάδα, ο π. Σεραφείμ εξήγησε την ανάγκη των κοινοτήτων όπως του Αλέξιου να δραπετεύσουν της επιρροής του κόσμου: «Στις σημερινές συνθήκες, πρέπει να υπάρξει μια συνειδητή προσπάθεια που θα μας απομακρύνει από το κοσμικό φρόνιμα- έτσι, μικρές κωμοπόλεις από τις μεγάλες πόλεις, απελευθέρωση (όσο το δυνατόν περισσότερο) από την τηλεόραση, τις εφημερίδες, το τηλέφωνο, κ.λ.π. και κάτι επιπλέον: πρέπει να υπάρξει μια απομάκρυνση από το κοσμικό φρόνημα στην ίδια την Εκκλησία, που σημαίνει μακριά ακόμη και από τη συνηθισμένη ζωή των ενοριών, εάν είναι δυνατόν, καθότι και αυτή έχει γίνει πολύ κοσμική σήμερα.
«Η κοινότητα της Έτνα δεν αποτελεί ιδιαίτερα «ιδεαλιστική» ή «πρότυπη» κοινότητα∙ είναι μάλλον μια φυσική ανάπτυξη από ειδικές συνθήκες που είναι εξαιρετικά ευνοϊκές για την ορθόδοξη αυτό-συντήρηση- υπό τον όρο, φυσικά, ότι ο βασικός ορθόδοξος ζήλος και η ζέση είναι παρόντα. Η μέγιστη ευλογία για αυτήν την κοινότητα είναι, κατά τρόπο αρκετά παράδοξο, ότι βρίσκονται μακριά από μια ορθόδοξη ενορία και αυτό τους έχει αναγκάσει να ξεφύγουν από την αποτελμάτωση τόσων πολλών ορθοδόξων ανθρώπων σήμερα, οι οποίοι παίρνουν για δεδομένο ότι, δήποτε αφορά την εκκλησία και υποθέτουν ότι κάποιος άλλος είναι «υπεύθυνος» για την εκκλησία και τις ακολουθίες της κ.λ.π… Αυτοί οι άνθρωποι έχουν αναγκαστεί να κάνουν τις ακολουθίες οι ίδιοι και επομένως οι ακολουθίες είναι πιο αγαπητές σε αυτούς και οι δυσκολίες που πρέπει να περάσουν μέχρι να φθάσουν σε έναν ιερέα και να λάβουν την θεία κοινωνία είναι τόσο μεγάλες, που διαφυλάτουν με προσοχή αυτό το προνόμιο και εργάζονται κυριολεκτικά για τη σωτηρία τους με φόβο και συγκίνηση. Φυσικά, εμείς οι Αμερικανοί είμαστε ευλογημένοι διότι όλα στην ορθοδοξία είναι νέα και επομένως πολύτιμα -κάθε νέα μετάφραση βίου ή ακολουθίας ενός Αγίου είναι μια ανακάλυψη για μας, ακόμη περισσότερο εάν μπορούμε να συμμετέχουμε σε αυτή από μόνοι μας».

ΠΗΓΗ: «Η ζωή και τα έργα του π.Σεραφείμ Ροουζ» τόμος β’


[1] Πνευματική αυταπάτη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου