"Παναγία η Χρεολύτρια"

Τη θεομητορική εικόνα με την επωνυμία «Η Χρεολύτρια» την τιμούσαν στο Βυζάντιο από τον 7^ο αιώνα. Την επωνυμία αυτή την πήρε, όταν προσευχήθηκε μπροστά της για σαράντα τρία ημερονύκτια ο μετανοημένος οικονόμος της επισκοπής των Αδάνων Θεόφιλος, που είχε αρνηθεί εγγράφως τον Χριστό. Η Παναγία άκουσε τη θερμή του παράκληση και του έφερε πίσω το χειρόγραφο που ο ίδιος είχε υπογράψει, σώζοντάς τον έτσι από τον διάβολο και την αιώνια κόλαση.

Ο πιστός ρωσικός λαός εξαρχής έδειξε ξεχωριστή ευλάβεια σ’ αυτή την εικόνα. Έτσι, στη Ρωσία φιλοτεχνήθηκαν πολλές εικόνες της Θεοτόκου με την παραπάνω κατανυκτική επωνυμία. Ιδιαίτερα γνωστή έγινε μία απ’ αυτές, ίσως η παλαιότερη, στην οποία θ’ αναφερθούμε στη συνέχεια.

Στα μέσα του 18^ου αιώνα, στο χωριό Μπόρ της επαρχίας Καλούγκα υπήρχε ένας ταπεινός ξύλινος Ναός του Αγίου Νικολάου. Τον φτωχό αυτό ναό βοηθούσε, όσο μπορούσε, ο Θεόδοτος Αλεξέγεβιτς Ομπούχωφ, που κατοικούσε στο κοντινό χωριό Βιάζοφσκ.

Ο Ομπούχωφ πήγαινε συχνά στην πόλη Μπόλχοβο της επαρχίας Ορλώφ, απ’ όπου περιόδευε στα γύρω χωριά για ν’ αγοράσει και να μεταπουλήσει κορμούς δένδρων. Μια φορά, χειμώνα καιρό, ταξιδεύοντας με το έλκηθρο, έπεσε σε φοβερή χιονοθύελλα και έχασε τον δρόμο. Το άλογό του σύντομα εξαντλήθηκε και στάθηκε ανήμπορο στην άκρη μιάς χαράδρας. Στο μεταξύ, η θύελλα όλο και δυνάμωνε. Ο Ομπούχωφ, χάνοντας κάθε ελπίδα για τη ζωή του, παρακάλεσε από τα βάθη της καρδιάς του τη Θεομήτορα να τον σώσει και έταξε ν’ αφιερώσει στον Ναό του Αγίου Νικολάου του Μπόρ ένα αντίγραφο της εικόνας της Παναγίας της Χρεολύτριας, που βρισκόταν στον Ναό του Αγίου Γεωργίου του Μπόλχοβο. Έπειτα ξάπλωσε στο έλκηθρο και κουκουλώθηκε με όσα σκεπάσματα είχε. Άρχισε σιγά-σιγά να παγώνει και να χάνει τις αισθήσεις του. Ο θάνατος ήταν πιά κοντά του, όταν η Υπεραγία Θεοτόκος, την οποία με πίστη είχε επικαλεστεί έκανε το θαύμα της: Το έλκηθρο με το ζευγμένο άλογο, που στεκόταν στην άκρη της χαράδρας, βρέθηκε ξαφνικά μπροστά στην πόρτα ενός σπιτιού του κοντινού χωριού! Ήταν σπίτι ενός φίλου του χωρικού, που έμενε εκει με την οικογένειά του. Ο χωρικός άκουσε κάτω από το παράθυρό του μια φωνή: “Ελάτε!”. Ανοίγοντας την πόρτα βρήκε το άλογο δεμένο και τον Θεόδοτο Αλεξέγεβιτς παγωμένο πάνω στο έλκηθρο. Τον έβαλαν στο σπίτι, τον ξάπλωσαν δίπλα στη σόμπα, τον έτριψαν, τον περιποιήθηκαν και τον συνέφεραν.

Λίγο αργότερα, όταν έγινε τελείως καλά, ο Ομπούχωφ, εκπληρώνοντας το τάμα του, φρόντισε να παραγγείλει σ’ έναν εικονογράφο, στο Μπόλχοβο, μιάν εικόνα της Θεοτόκου με την επωνυμία «Η Χρεολύτρια». Όταν αυτή φιλοτεχνήθηκε, τη μετέφερε στο σπίτι του και από ‘κεί, τοποθετώντας την ευλαβικά στο κεφάλι του, στον ναό του Μπόρ

Στην εικόνα αυτή δόθηκε από τον Κύριο και την πανάχραντη Μητέρα Του η χάρη της θαυματουργίας. Πολλοί άρρωστοι, προσκυνώντας την με πίστη και ζητώντας τη βοήθεια της Παναγίας, βρήκαν τη θεραπεία. Έτσι, σε λίγα χρόνια, με τις προσφορές της ευγνωμοσύνης τους, στη θέση του ταπεινού ξύλινου ναού υψώθηκε ένας μεγαλόπρεπος πέτρινος, όπου κάθε χρόνο, στις 5 Φεβρουαρίου, εορταζόταν πανηγυρικά η θεομητορική εικόνα.

Κατά την μπολσεβικική επανάσταση του 1917 η εικόνα χάθηκε. Ο Ναός του Αγίου Νικολάου κλείστηκε από τις σοβιετικές αρχές το 1937 και κατεδαφίστηκε τριάντα χρόνια αργότερα. Πρόσφατα, το 2015, οι κάτοικοι του χωριού Μπόρ ξεκίνησαν την ανοικοδόμηση νέου ναού πάνω στα θεμέλια του γκρεμισμένου.

Θαυματουργά αντίγραφα της εικόνας υπάρχουν στον Ναό της Αναστάσεως της Μόσχας, στον Ναό της Αγίας Σκέπης της Σαμάρα, στον Ναό της Αναστάσεως της Τβέρ, στη Μονή Βισότσκι του Σερπούχωφ κ.α.

 

ΠΗΓΗ: «Θαυματουργές εικόνες της Παναγίας στη Ρωσία» Εκδ. Ι.Μ. ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ