Σάββατο 26 Μαρτίου 2022

Καταβασίες Κυριακῆς Σταυροπροσκυνήσεως - (ερμηνεία Ἀνδρέα Θεοδώρου)

 

δ α΄

« θειότατος προετύπωσε πάλαι Μωςς, ν ρυθρ θαλάσ, διαβιβάσας σραήλ, τ Σταυρ σου τν γράν, τ ράβδω τεμών, δν σοι ξόδιον, ναμέλπων Χριστ Θεός».

θειότατος Μωυσς προτύπωσε παλαιά, στν ρυθρ θάλασσα, δι τς ποίας διαβίβασε τ λα το σραήλ, φο κοψε μ τ σημεο το σταυρο σου τ νερ τς θάλασσας μ τ ράβδο του, ναμέλποντας δν ξόδιο γι τν ταφή σου, Χριστ Θεός.

προτύπωση κα πάλι το σταυρικο πάθους το Χριστο π τ θειότατο Μωυσ, στ θαμα τς διασώσεως το λαο στν ρυθρ θάλασσα. δολος το Θεο κοψε στ δύο τν γρ θάλασσα, φο χτύπησε τ νερ τς σταυροειδς μ τ ράβδο του. κίνηση το Μωυσ ταν συμβολική. σταυροειδς κρούση τς θάλασσας μ τ ράβδο, εκόνιζε τ ξύλο το σταυρο, στ ποο πέθανε Σωτήρας γι τ σωτηρία το κόσμου π τν μαρτία. Κάνοντας ατ Μωυσς, σν ν συνέθετε ξόδια δ στν νταφιασμ το Κυρίου μας, πο κολούθησε στ σωτήριο πάθος κα τ θάνατό του.

δ γ΄.

«Στερέωσον Δέσποτα Χριστέ, τ Σταυρ σου ν πέτρ με τ τς πίστεως, μ σαλευθναι τν νον, χθρο προσβολας το δυσμενος μόνος γρ ε γιος».

Στερέωσέ με Δέσποτα Χριστέ, μ τ δύναμη το σταυρο σου στν πέτρα τς πίστεως, στε ν μ σαλευθε νος μου π τς προσβολς το δυσμενος χθρο (το διαβόλου)· διότι μόνος σ εσαι γιος.

νος το νθρώπου εναι ερίπιστος. Εκολα σαλεύεται κα διαχέεται. Πολλς σκέψεις κα συλλογισμο τν σκορπνε, τν κάνουν ν μετατοπίζεται π τ ζωτικ κέντρο του. διάβολος, δυσμενς κα δυσώπητος χθρς φυσάει μέσα του τς δικές του μπνεύσεις, τν νεμο τν δικν του πινοήσεων. Κα μετατοπίζεται εκολα π τν προσήλωσή του στ γαθό το Θεο, π τ διάσωση τς λυτρωτικς θείας λήθειας, π τ λαρ φς το Χριστο κα τν μπνευση το γίου Πνεύματος, σ λλες σφαρες γριες κα σκοτεινές, που πάρχει πλάνη κα νόμος το θανάτου.

Κα ζητ προσευχόμενος πιστς π τν Χριστ στερέωση το νο του στν πέτρα τς πίστεως, στε ν μ διαρρέει κα ν μν πλανται στ ψεδος κα τν ναλήθεια τς μαρτίας. Ζητ διαρκ προσήλωση στ «να, οτινός στι χρεία», στ νόμο κα τν λήθεια το Θεο, στ δικαιοσύνη τς θείας Βασιλείας. Κα ζητ λα ατ μ περιπάθεια, πως πεινασμένος θέλει τ ψωμ κα τ νερ διψασμένος, γιατί σ’ ατ χει τ θησαυρό του, τ νόημα τς πάρξεώς του κα τν πέρτατη χαρ τς ζως του· τόσο περισσότερο σο χθρς διάβολος πειλε ν τν σκορπίσει στ διέξοδα το θανάτου, στν ερύχωρη δ τς αώνιας πώλειας. Ζητ π τν γιο Θε ν τν στηρίξει σ «πνεμα γεμονικόν», στέρεο κα σάλευτο.

δ δ΄.

«π Σταυρο σε Δυνατέ, φωστρ μέγας κατιδών, τρόμω παρθες τς κτίνας, συνέστειλεν, κρυψε πσα δ Κτίσις μνησεν, ν φόβ τν σν μακροθυμίαν· κα γρ πλήσθη γ, τς σς ανέσεως».

Βλέποντάς σε Δυνατ πάνω στ Σταυρό, φωστήρας μέγας ( λιος), καταληφθείς π τρόμο, μάζεψε κα κρυψε τς κτίνες του· κι λη κτίση μνησε μφοβη τ μακροθυμία σου, ν γ γέμισε π τν ανεσή σου.

λη κτίση, λιος κα γ, δν μειναν συγκίνητοι πέναντι στ σταυρικ πάθος το δυνατο δημιουργο τν πάντων. κτίση κατανοε, μ τν τρόπο τς βέβαια, τς περιπέτειες -εχάριστες δυσάρεστες- το πλαστουργο της. Μετέχει στ εφρόσυνα γεγονότα το Πλάστη της, ν λυπται γι τν τίμωση κα τν πώδυνό του θάνατο. φυσικ Πλάση, κτισμένη μοίως στ δημιουργικ θεία νέργεια, δν εναι σχετη μ τν Θεό. ξυπηρετε κα ατή τ λυτρωτικ σχέδιο τς θείας εδοκίας. λλωστε λυτρώθηκε κα ατ δι το ργου το Χριστο π τ πικρ φαρμάκι, πο χύθηκε στ σπλάχνα της μ τν παράβαση το δάμ, μετέχοντας στν καθολικ νακαίνιση τν πάντων.

λιος ταράχτηκε, βλέποντας τν ποιητή του ν πεθαίνει θάνατο δοξο πάνω στ σταυρ π τ χέρια κείνων, πο λθε ν εεργετήσει κα ν λυτρώσει. Συγκλονίστηκε π τ θέαμα, μάζεψε τς κτίνες του μ θέλοντας ν φωτίσει τν πλάση τν πικρ κείνη ρα, ντύνοντας μ τ σκοτάδι τ θλιβερ τόπο το Κρανίου. Παράλληλα κα γ, βλέποντας μοίως τν πλάστη της κρεμάμενο στ τιμωτικ ξύλο, καταλήφθηκε π φόβο, νυμνώντας τ μεγάλη μακροθυμία το Κτίστη τν πάντων. τσι κένωση το Λόγου, πο φθασε τ ποκορύφωμά της στ λόφο το Κρανίου, γέμισε τ γ π τν ανεση κα τ δοξολογικ νύμνηση το δημιουργο τν πάντων.

δ ε΄.

«ρθρίζοντες σ νυμνομεν, Σωτρ το Κόσμου ερήνην, εράμενοι τ Σταυρ σου· δι’ ο νεκαίνισας τ γένος τ νθρώπινον, φς πρς νέσπερον γων μς».

γερθέντες (π τν πνο) πολ πρωί, σ νυμνομε Σωτήρα το κόσμου, γιατί βρήκαμε ερήνη στ σταυρό σου, δι το ποίου νακαίνισες τ γένος τν νθρώπων, δηγώντας μας πρς τ νέσπερο θεο φς.

Στν Σταυρ το Κυρίου ο πιστο βρίσκουν ερήνη· ερήνη μως ληθιν κα πραγματική, φο φαιρέθηκε χθρα π τν κόσμο, τν ποία δημιουργε διασπαστικ δύναμη τς μαρτίας. νθρωπος δι το σταυρο χει ερηνεύσει μ τν Θεό, χει καταλλαγε (συμφιλιωθε) μ τν Πλάστη του στ μεγάλη θυσία το Υο του. Παράλληλα ερηνεύει μ τν αυτό του, χοντας συνείδηση καθαρ κα δικαιωμένη, πως κα μ τ συνάνθρωπο κα τν πόλοιπη κτίση, στν ποία ζε.

ερήνευση ρχεται ς φυσικ πακόλουθο τς πνευματικς ναγεννήσεως τν νθρώπων, ποία πληρώθηκε μ τ αμα το Υο το Θεο κα τς Παρθένου. νακαινισμένος νθρωπος χει ποβάλει τν παλαίωση τς φύσεως, πο ταν τ τίμημα τς ρχαίας παρακος. Τ παλαι ξαφανίστηκαν. Ο χθρες κα τ μίση κα ο γριες ναστατώσεις τς πεσμένης φύσεως χάθηκαν στ ναγεννητικ κα καινοποιητικ ργο το σταυρο. Χριστς φερε πραγματικ ερήνη στν κόσμο, τν ποία πλήρωσε πολ κριβά, προσφέροντας ς τίμημα τ δική του γία κα μωμη ζωή,

νακαινίζοντας τ φύση τν νθρώπων Σωτήρας, τν δηγε πρς τ νέσπερο φς, πο εναι δια του χάρη κα λυτρωτική του νέργεια. Τν δηγε πρς τ φς, πο δν δύει ποτέ, τς νέσπερης μέρας τς θείας Βασιλείας. νωμένος μ τ θεο φς το Χριστο νθρωπος θεοποιεται.

δ στ΄.

«Τν τύπον το θείου Σταυρο ωνς, ν κοιλί το κήτους, τεταμέναις παλάμαις, προδιεχάραξε, κα νέθορε, σεσωσμένος το θηρός, τ δυνάμει σου Λόγε».

Τν τύπο το θείου σου Σταυρο, στν κοιλι το κήτους, προδιεχάραξε ωνς μ τς πλωμένες του παλάμες· π που κα ξλθε, σωθείς π τ τεράστιο ψάρι, μ τ θεία σου δύναμη Λόγε.

Προτύπωση το τιμίου Σταυρο, πο εναι πόθεση τς μεγάλης Κυριακς τς Σταυροπροσκυνήσεως, χουμε στν Π. Διαθήκη τ πάθημα το ων, πο καταπόθηκε στν κοιλι το κήτους, στν ποία παρέμεινε ξαπλωμένος τρες μέρες κα τρες νύχτες. Πς βέβαια μεινε προφήτης στν κοιλι το κήτους, εναι δύσκολο ν φανταστομε. πως φαίνεται, εχε τεταμένες τς παλάμες του δεξι κα ριστερά, στε ν σχηματίζει μ τ πόλοιπο σμα του τν τύπο το σταυρο. Ατ τ σχμα κριβς ταν προτυπωτικό το Τιμίου Σταυρο, που Σωτήρας πλωσε τς παλάμες του γι ν σώσει τν κόσμο.

ωνς φυσικ δν παρέμεινε γι πάντα στν κοιλι το ψαριο. φο κπληρώθηκε βούληση το Θεο κα προφήτης νακλήθηκε στν τάξη του, τ ψάρι τν ξέβρασε στν ξηρά. τσι σώθηκε μ τ δύναμη το Λόγου το Θεο, πως κα Χριστς δν μεινε γι πάντα στ σταυρό, λλ μετ τ θάνατό του ρθη π’ ατόν, νταφιάστηκε κα τν τρίτη μέρα ναστήθηκε νδοξος π τ μνμα.

δ ζ΄.

«Φλογώσεως Παδας ρυσάμενος, σάρκα προσλαβόμενος, λθεν π γς, κα Σταυρ προσηλωθείς, σωτηρίαν μν δωρήσατο, μόνος ελογητς τν Πατέρων Θεός, κα περένδοξος».

Ατς πο σωσε τος Παδες π τ φλόγωση τς καμίνου, λθε στ γ που πρε νθρώπινη σάρκα, κα προσηλωθείς στ Σταυρό, δώρισε σ μς σωτηρία, μόνος ελογητς τν Πατέρων Θες κα περένδοξος.

Τ σωτηρία τν τριν Παίδων π τ φλόγα τς καμίνου πραγματοποίησε Λόγος το Θεο, ποος ργαζόταν κα στν παλαι Θεία οκονομία. ατς Λόγος, ταν φτασε κατάλληλος καιρός, λθε στ γ, πρε σάρκα π τν Παρθένο, κα φο προσηλώθηκε στ Σταυρό, μς χάρισε μ τ θυσία του σωτηρία π τν μαρτία. Ατ κανε Θες τν Πατέρων μας, ποος εναι μόνος ελογητς κα περένδοξος.

δ η΄

«Χείρας ν τ λάκκ βληθείς, τν λεόντων ποτέ, μέγας ν Προφήταις, σταυροειδς κπετάσας, Δανιλ βλαβής, κ τς τούτων καταβρώσεως σέσωσται, ελογν Χριστόν, τν Θεν ες τος αἰῶνας».

μέγας μεταξ τν Προφητν Δανιήλ, βληθείς κάποτε στ λάκκο τν λεόντων, φο πλωσε σταυροειδς τ χέρια του, μεινε βλαβής π τ φάγωμά τους, ελογώντας Χριστν τν Θε ες τος αἰῶνες.)

κόμη μία κφραστικ προτύπωση στν Π. Διαθήκη το μυστηρίου το Σταυρο. ταν μέγας προφήτης Δανιλ βλήθηκε στ λάκκο τν πεινασμένων λιονταριν, κινήθηκε π τ Πνεμα το Θεο ν πλώσει τ χέρια του, στε ν σχηματίσει τν τύπο το σταυρο. Τ πεινασμένα λιοντάρια δν φαγαν τν προφήτη, σεβόμενα τν γιότητά του. Κα τ λογα κόμη ζα γαληνεύουν μπροστ στ γλυκύτητα τς χάριτος το Θεο, ναγνωρίζοντας μ τν τρόπο τους τν παρουσία τς δυνάμεως το Πλαστουργο τους. Δανιλ παρέμεινε βλαβής στ λάκκο τν λεόντων, ο ποοι δν τν κατασπάραξαν, ελογώντας τν Χριστ κα Θεό του.

δ θ΄.

« Μτερ Παρθένε, κα Θεοτόκε ψευδής, τεκοσα σπόρως, Χριστν τν Θεν μν, τν ν Σταυρ ψωθέντα σαρκί, σ ο πιστοί, παντες ξίως, σν τούτ νν μεγαλύνομεν».

Μητέρα Παρθένε κα Θεοτόκε ληθινή, σ πο γέννησες χωρς σπορ νδρικ Χριστ τ Θεό μας, ποος ψώθηκε μ τ σάρκα του πάνω στ Σταυρό, λοι ο πιστο ξίως σ μεγαλύνουμε μαζί του.

Παρθένος Μαρία εναι Θεοτόκος ψευδής. Γέννησε πραγματικ τν Θε κατ τ σάρκα του. Ατ δν δέχονταν ο Νεστοριανο αρετικο στν ρχαία κκλησία, πο δν μποροσαν ν κατανοήσουν τ μυστήριο τς θείας νανθρωπήσεως, τ βαθι νωση τν δύο φύσεων, θείας κα νθρώπινης, στν Χριστό, οτε κατανοοσαν τν ντίδοση τν διωμάτων τν φύσεων στ νιαο πρόσωπο το Σωτήρα.

Γι μς τος ρθοδόξους μως ρος «Θεοτόκος» ποτελε τ λυδία λίθο τς γνησιότητας το χριστολογικο δόγματος. Μαρία γέννησε πραγματικ τν Θεό, χι βέβαια τ θεία του φύση, πο δν μπορε ν γεννηθε, λλ τν νθρώπινη, μ τν ποία ταν π τν πρώτη στιγμ νωμένη θεότητα το Λόγου.

κατ σάρκα γεννηθείς κ τς Παρθένου Θεός, ψώθηκε «σαρκ» (μ τ σάρκα του) πάνω στ σταυρ κα πέθανε γι τ σωτηρία το νθρώπινου γένους. Τ Θεοτόκο Μαρία μαζ μ τν χραντο τόκο της ο ρθόδοξοι πιστο μεγαλύνουν ξίως, δηλαδ μέσα στ ρθόδοξα πλαίσια το δόγματος κα τν ρθόδοξη παράδοση το θους τς Καθολικς το Χριστο κκλησίας.

Ἀπό τό βιβλίο: «Σταυρὸν χαράξας Μωσῆς»,

Ἔκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας.

ΠΗΓΗ: https://www.imaik.gr/?p=8252#more-8252

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου