Όσιος Καλλίνικος ο ησυχαστής Αγιορείτης (1853 – 7 Αυγούστου 1930)

ο Όσιος Καλλίνικος ο ησυχαστής των Κατουνακίων

Μεγάλωσε πνευματικά στα πανσέβαστα Κατουνάκια. Εκεί που κτυπά πιό δυνατά η καρδιά του Αγίου Όρους. Στην αγιοτρόφο και αγιότεκνο έρημο. Στην πενιχρή Καλύβη του Όσιου Γερασίμου του Νέου, υπό τον αυστηρό Γέροντα παπα-Δανιήλ τον Ζαγοραίο, υποτάχθηκε ο Αθηναίος Κωνσταντίνος το 1870. Αγωνίσθηκε υπομονετικά κι επίμονα, με πρόθυμη υπακοή και άσκηση, για να κατορθώσει τη δυσκολοκατόρθωτη απάθεια, να υπερβεί τα γήινα, να πλησιάσει τα ουράνια, με συνεχή νήψη. Στάθηκε ένας καλλίνικος αγωνιστής.

Συνέδραμε ουσιαστικά στην πρόοδό του η προσεκτική μελέτη της Αγίας Γραφής και των σπουδαίων έργων των αγίων και θεοφόρων Πατέρων. Αγάπησε τον πόνο, τον κόπο, τον μόχθο, τη στέρηση, τη μοναξιά, τη σιωπή, τη φυγοδοξία. Απέκτησε κουβέντα με τον Θεό. Αναπαύθηκε στη συντροφιά Του. Νιβόταν με τον τίμιο Ιδρώτα του και τα καυτά δάκρυά του. Μετά την κουρά του δεν λούστηκε ποτέ.

Τα τελευταία 45 έτη της ζωής του τα διήλθε έγκλειστος. Σε τούτο συνέβαλαν οι δύο καλοί του υποτακτικοί, δεν νοιαζόταν για τίποτε που συνέβαινε έξω από το κελλί του. Είχε νεκρωθεί για τον κόσμο. Η απεριέργειά του περίεργη και ακατανόητη στους περίεργους. Καθημερινή του φροντίδα, σκληρός σωματικός κόπος, εναγώνιο μέλημα, παθοκτονία και αρετοσυγκομιδή.

Το κελλί του έτσι κατέστη Σιλωάμ νέα. Μαγνήτης που συγκέντρωνε πονεμένους και προβληματισμένους ανθρώπους, που αναχωρούσαν χαρούμενοι, απελευθερωμένοι, δροσισμένοι από τη δρόσο της χάριτος του διακριτικού και έμπειρου Κατουνακιώτη Γέροντος. Οι πολλές μέριμνες, έλεγε σε κάποιον που τον ρωτούσε γιατί δεν προκόβουν τόσο οι σημερινοί μοναχοί, φέρνουν αμέλεια και λησμοσύνη και μας αφήνουν στάσιμους στην αρετή. Στον ίδιο όμως δεν συνέβαινε έτσι. Για τους «ονοματολάτρες» έλεγε χαρακτηριστικά: «’Άφησαν το κεφάλι και λατρεύουν την σκούφια».

Μετά την προσευχή του έλαμπε το πρόσωπό του σαν του προφήτη Μωυσή, όταν κατέβαινε από το θεοβάδιστο όρος Σινά, αφού αρπαζόταν στα ουράνια. Έγινε σπουδαίος διδάσκαλος της νοεράς προσευχής, που τη ζούσε έντονα. Έμβλημά του η χαρά, το φως, η αγάπη, η ταπείνωση. Προ της τελευτής του είδε με χαρά τους οσίους του Άθω πατέρες να τον αναμένουν με αναμμένες λαμπάδες. Οι τελευταίες του λέξεις: «Σ’ ευχαριστώ, Θεέ μου, που αν και δεν έκανα τίποτε στη ζωή μου, πεθαίνω ’Ορθόδοξος». Ήταν ένας πραγματικά Ορθόδοξος, αληθινός μοναχός, από τους λίγους. Το κλίμα που αναπνέει και αναπαύει την καρδιά της Ορθοδοξίας είναι η κατάνυξη και η ταπείνωση. Η μητέρα αγία Ορθοδοξία είναι πάντα ασκητικομαρτυρική και σταυροαναστάσιμη.

Ανεπαύθη στις 7.8.1930, την επομένη της θείας του Σωτήρος Μεταμορφώσεως, ο θεατής του άκτιστου φωτός, μετά 60 ετών αγώνες. Το πρόσωπό του έλαμψε. «Θεωρείται ως μεγάλη αναλαμπή του ησυχασμού. Έφθασεν εις ύψη θεωρίας και ηξιώθη θείων ελλάμψεων κατά την άσκησιν της νοεράς προσευχής», κατά τον μοναχό Έραστο. Κατά τον καλό βιογράφο του αρχιμανδρίτη Χερουβείμ, ο π. Καλλίνικος «θεωρείται από πολλούς ως ο τελευταίος νηπτικός. Αποκαλύπτουμε σε όσους έχουν γνήσια ορθόδοξα πνευματικά ενδιαφέροντα τον “φωτοτόκον και αστραποτόκον” κόσμο των ησυχαστών, των ιερών αυτών κρίνων της ερήμου με την τόσο σπάνια ευωδία».

Εμείς γνωρίσαμε τους μακάριους, ευλογημένους και χαριτωμένους πνευματικούς απογόνους του, κατά την πρώτη εκεί επίσκεψή μας, Χριστόδουλο και Καλλίνικο τους αείμνηστους. Έλεγε ο Γέροντας Καλλίνικος ο νηπτικός: «Η νήψις είναι δώρον Θεού και όπως ο Πανάγαθος έπλασε πρώτον τον άνθρωπον και έπειτα ενεφύσησεν εις αυτόν ψυχήν ζώσαν, ούτω και ο μοναχός πρέπει να εξαγνίση πρώτον εαυτόν σωματικώς, διά των πρακτικών αρετών, και έπειτα να λάβη εκ Θεού το χάρισμα της νοεράς προσευχής και νήψεως, προβαίνων εκ πράξεων εις θεωρίας επίβασιν».

Πηγές-Βιβλιογραφία:

Γαβριήλ Διονυσιάτου αρχιμ., Λαυσαϊκόν του Άγιου Όρους, Βόλος 1953, σσ. 32-33. Χερουβείμ αρχιμ.. Καλλίνικος ο Ησυχαστής, Ωρωπός Αττικής 19765. Ανδρέου Αγιορείτου μοναχού. Γεροντικό του Αγίου Όρους, τ. Α’, Αθήναι 1979, σσ. 111-123. Σοφοκλή Δημητρακόπουλου, Ευλαβείς κληρικοί των Αθηνών κατά τον εικοστό αιώνα. Αθήνα 2005, σσ. 4-8. 

Πηγή: Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου, Μέγα Γεροντικό εναρέτων αγιορειτών του εικοστού αιώνος Τόμος Α΄ – 1900-1955, σελ. 512-514, Εκδόσεις Μυγδονία, Α΄ Έκδοσις, Σεπτέμβριος 2011

ΠΗΓΗ: http://www.pemptousia.gr

«Ωραίων ωραιότερος»

Το πρόσωπο του π. Καλλινίκου το πυρπολημένο από το Θαβώρειο φως, πολλές φορές, εκτός από τις ώρες της προσευχής, έλαμπε από την παρουσία της θείας χάριτος. Και τα λόγια του αββά Ισαάκ του Σύρου για τον ισάγγελο ησυχαστή Αρσένιο, «εν τη θεωρία αυτού μόνον ενηυφραίνοντο. Η δε ομιλία του λόγου… περιττή εγένετο» μπορούν να εφαρμοσθούν και στον δικό μας ησυχαστή.

…

Κάποιος ερημίτης, ο π. Δ., ενθυμούμενος μία πνευματική συνάντησι με τον π. Καλλίνικο, ανέφερε τα εξής για την χάρι του προσώπου του:

-…Όταν δε ταύτα έλεγε και με εκοίταζε με ένα γλυκύ χαμόγελον, έλαμπε το πρόσωπόν του και εφαίνετο διάχυτος πλημμυρούσα η χαρά και η αγαλλίασις, ωσανεί αυτός αυτήν την ώραν ησθάνετο τας δωρεάς της χάριτος και έπασχεν τα θεοφιλή ταύτα πάθη.

Ο π. Γεράσιμος, εκλεκτός Μικραγιαννανίτης μοναχός και διάσημος Υμνογράφος που επί οκτώ χρόνια είχε τον γερο-Καλλίνικο πνευματικό σύμβουλο, μας διηγήθηκε τα εξής, όταν ένα πρωί κάποια πνευματική ανησυχία τον έφερε ως το κελλί του:

-«Καλώς τονε, καλώς τονε, μου είπε, μόλις με είδε. Σε περίμενα». Απόρησα όταν άκουσα ότι με περίμενε, την στιγμή που δεν τον είχα ειδοποιήσει σχετικά. Κάθισα δίπλα του συνεσταλμένος. Καθώς εκοίταζα το πρόσωπό του, το είδα να λάμπη ολόκληρο από κάποια ακτινοβολία άλλου κόσμου. Στο αντίκρυσμα αυτό ένιωσα μέσα μου μία ξεχωριστή χαρά και μου φάνηκε πως αισθάνθηκα κάποια θαυμαστή ευωδία.

Πράγματι, λοιπόν, η αφοσίωσις και η αδιάειπτη συνομιλία του π. Καλλινίκου με τον Χριστό, που είναι «ο ωραίος κάλλει παρά τους υιούς των ανθρώπων» όχι μόνο τον ψυχικό του κόσμο, αλλά και την εξωτερική του όψι γέμιζε με πνευματική χάρι.

Η καταπολέμησις της αιρέσεως

Βαθύς γνώστης από προσωπκή εμπειρία ο γέρων Καλλίνικος και των λεπτοτέρων εννοιών του ησυχασμού, ήταν σε θέσι να οσφρανθή και να επισημάνη κάθε πεπλανημένη σχετική διδασκαλία.

Το 1913 παρουσιάσθηκε μεταξύ των Ρώσων μοναχών του Αγίου Όρους η αίρεσις των  Ο ν ο μ α τ ο λ α τ ρ ώ ν. Αιρεσιάρχης υπήρξε ο ασκούμενος στα όρη του Καυκάσου μοναχός Ιλαρίων, του οποίου το βιβλίο με την αιρετική περί νοεράς προσευχής διδασκαλία στην επίκλησι «Ιησού», πέρασε απαρατήρητο και από αυτήν ακόμη την Σύνοδο της Ρωσικής Εκκλησίας. Η αίρεσις άρχισε να παίρνη μεγάλες διαστάσεις μεταξύ των Ρώσων μοναχών του Άθω και υπήρχε κίνδυνος να επεκταθή επικινδύνως. Στην κρίσιμη αυτή περίστασι χρειαζόταν ο κατάλληλος άνθρωπος που θα διέκρινε και θα καταπολεμούσε επιτυχώς την πλάνη. Και αυτός ήταν ο γέρων Καλλίνικος.

Στα υπομνήματά του που έφθασαν μέχρι το Οικουμενικό Πατριαρχείο και το Πατριαρχείο της Μόσχας, με ακαταμάχητα  επιχειρήματα απεδείκνυε την σαθρότητα των απόψεων των Ονοματολατρών που κατά τον προσφυή του χαρακτηρισμό «άφησαν το κεφάλι και λατρεύουν την σκούφια» (Πρβλ. Γαβριήλ Διονυσιάτου, Λαυσαϊκόν Αγίου Όρους, σελ.32. Εν Βόλω 1953).

Όλοι ομοφώνως αποδέχθηκαν τις θέσεις του. Ο Τσάρος και ο Πατριάρχης της Ρωσίας του έστειλαν συγχαρητήρια και παράσημα. (Τα δύο αυτά παράσημα σώζονται μέχρι σήμερα στην Καλύβη του Αγίου Γερασίμου). Λέγεται μάλιστα πως ο Τσάρος παρετήρησε στην Σύνοδο της Ρωσικής Εκκλησίας τα εξής:

-Μία ολόκληρη Σύνοδος και να μην αντιληφθήτε την αίρεσι. Και αφήσατε να σας φωτίση ένας απλός καλόγηρος από το Άγιον Όρος.

Όσοι ασπάσθηκαν την αίρεσι – περ’ιπου 1200 Ρώσοι μοναχοί – με ρωσικό πολεμικό πλοίο απομακρύνθηκαν από τον Άθω. Μεταφέρθηκαν στον Καύκασο, όπου συνέχισαν να εμμένουν στις απόψεις τους (Πρπλ.  Olivier Clement, Les sects dans le monde Orthodoxe. Εις περιοδικόν Contacts, 56, σελ. 292).

Θεϊκές πληροφορίες

Πολλές φορές ο Θεός μιλάει μυστικά στις καθαρές καρδιές των Αγίων και τους πληροφορεί όχι μόνο για τα παρόντα, αλλά και για τα μέλλοντα. Αυτό συνέβη πολλές φορές και στον ησυχαστή Καλλίνικο.

Μία ευσεβής κυρία, υπερβολικά πλούσια, ευλαβείτο πολύ τον γέρο-Καλλίνικο και στις επιστολές της τον ικέτευε να προσεύχεται για την οικογένειά της, ώστε να τους προστατεύη η Παναγία από κάθε κίνδυνο. Είχαν μάλιστα και ένα κτήμα στο Λαύριο, και το ταξείδι ως εκεί με το καράβι πολλές φορές έκρυβε σοβαρούς κινδύνους.

Κάποτε, ενώ το καράβι κατευθυνόταν προς την περιοχή του κτήματος, τους έτυχε μία φοβερή θαλασσοταραχή. Πίστεψαν πως δεν θα γλύτωναν το ναυάγιο, αλλά τελικά μόλις και μετά βίας κατώρθωσαν να βγούν σώοι στην παραλία. Τότε ο σύζυγος, που δεν είχε τόση ευλάβεια όση η κυρία του, άρχισε να καταφέρεται εναντίον της.

-Τα είδες τι πάθαμε! Της έλεγε. Είδαμε τον χάρο με τα μάτια! Που είναι οι προσευχές που σου υποσχέθηκαν οι καλόγεροι από το Άγιον Όρος; Που είναι η προστασία τους;

Σε λίγο έφθασαν στο εξοχικό τους σπίτι και είδαν πως τους περίμενε από καιρό κάποιο γράμμα του π. Καλλινίκου. Το ανοίγουν και… τι διαβάζουν μεταξύ των άλλων!

-Θα σας βρη μεγάλος πειρασμός. Να προσέχετε πολύ. Αλλά στο τέλος θα γλυτώσετε, γιατί η Παναγία θα σας προστατέψη.

Ο άνδρας έμεινε εμβρόντητος, και από την στιγμή εκείνη ο σεβασμός του προς τον π. Καλλίνικο δεν είχε όρια.

ΠΗΓΗ: «Σύχρονες αγιορείτικες μορφές. Καλλίνικος ο Ησυχαστής»

Εκδ. ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ

Απολυτίκιο ήχ, πλ. δ΄

Ταίς των δακρύων σου ροαίς της ερήμου το άγονον εγεώργησας, και τοις εκ βάθους στεναγμοίς εις εκατόν τους πόνους εκαρποφόρησας και γέγονας φωστήρ , τη οικουμένη λάμπων τοις θαύμασιν, Καλλίνικε πατήρ ημών όσιε. Πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.