 |
| Σᾶς παραγγέλω λοιπὸν τοῦτο νὰ κάμετε· νὰ πάρετε ὅλοι ἀπὸ ἕνα κομπολόγιον καὶ αὐτὸ κομπολόγιον νὰ ἔχη ἑκατὸν τρία σπυρία καὶ εἰς κάθε σπυρίον νὰ λέγετε: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱὲ καὶ Λόγε τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος, διὰ τῆς Θεοτόκου καὶ πάντων τῶν Ἁγίων ἐλέησόν με τὸν ἀματρωλὸν καὶ ἀνάξιον δοῦλόν σου». |
Κάποτε, ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς είχε μία συζήτηση με
έναν σεβάσμιο Γέροντα, ονόματι Ιώβ.
Ο Άγιος υπεστήριζε ότι όλοι:
νέοι και γέροι, άντρες και γυναίκες, μοναχοί και λαϊκοί, μικροί και
μεγάλοι, μπορούν να προσεύχωνται αδιαλείπτως, επικαλούμενοι μέσα από την καρδιά
τους τον Ιησού και μάλιστα με την καρδιακή λεγομένη Νοερά προσευχή.
Ο μοναχός Ιώβ είχε επίμονα τις αντιρρήσεις του και επέμενε
ότι αυτό είναι έργο μόνο των μοναχών και ασκητών της ‘ερήμου’.
Μετά την συνομιλία τους ανεχώρησε ο καθένας στο κελλάκι του.
Και θέλησε ο Ιώβ να προσευχηθεί και μάλιστα νοερά. Και να, πως ο Θεός εδικαίωσε
τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά. Στέλνει, λίαν φιλανθρώπως και με άπειρον αγάπη,
ουρανόθεν Άγγελο, για να τον διδάξει, ως αμαθή και πείσμονα, εκείνα που δεν
γνώριζε, εκείνα που δεν του απεκαλύφθησαν και εκείνα που δεν πίστεψε από το
στόμα του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Τι άραγε, να του είπε;
Όλος ανέσπερο φως ο θείος Άγγελος είπε στο μοναχό Ιώβ:
-Μην αμφιβάλλεις ουδόλως, ω πρεσβύτα Ιώβ, για όλα εκείνα που
σου απεκάλυψε ο ιερός Γρηγόριος. Η καρδιακή προσευχή ανήκει σε όλους και από
του νυν ούτω θα φρονείς και ούτω θα ομολογείς.
Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, που συστηματοποίησε την Νοερά
προσευχή και άθληση και την πρόσφερε πλέον ως διδασκαλία πνευματικά μεστωμένη,
υπεστήριζε ότι πρέπει πρώτα να μάθουν όλοι οι ιερείς να εργάζωνται αυτήν την
νοερά εργασία, αρχίζοντας από την προφορική Ευχή, και ύστερα να την προσφέρουν
στο ποίμνιό τους και ειδικώτερα στα παιδιά.
Μάλιστα, συνιστούσε ο Άγιος η διδασκαλία να αρχίζει από τα
σχολεία. Για τις ημέρες μας όμως αυτό είναι όχι μόνο χίμαιρα, αλλά θα μπορούσε
να πει κάποιος και εξωφρενικό.
Ποιος δάσκαλος σήμερα θα τολμούσε να μιλήσει στα παιδιά για
την Νοερά προσευχή;
Κάποιος όμως νεαρός δάσκαλος το τόλμησε πριν από δέκα
περίπου χρόνια, σε κάποιο Δημοτικό σχολείο του Κερατσινίου. Συνιστούσε στα
παιδιά για ένα λεπτό να λένε όλα μαζί «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με».
Το έλεγαν και κατέβαινε σύννεφο θείας Χάριτος και όλα τα
παιδιά ήσαν ήσυχα! Και παρέμεναν ήρεμα μέχρι το τέλος των μαθημάτων. Και αυτήν
την ‘Παλαμική’ υπόδειξη την συνέχισε για αρκετά χρόνια, με τα ίδια πάντοτε
αποτελέσματα.
Στο βιβλίο ‘Οι περιπέτειες ενός προσκυνητού’ βλέπουμε στο
πρόσωπο του Προσκυνητού να αναζωπυρώνεται ο πόθος για την εφαρμογή του
θεόπνευστου ρήματος του Αποστόλου Παύλου: «αδιαλείπτως προσεύχεσθε». Αυτό το
αποστολικό παράγγελμα ήτο που του άναψε τον θεϊκό ζήλο και η λαχτάρα του γι’
αυτό, τον έκανε να ρωτά παντού και να παρακαλεί τον Θεό να του στείλει
διδάσκαλο ικανό και απλανή.
Αναφέρεται στο βιβλίο ότι: «Την εσωτερική προσευχή μπορεί να
την αποχτήσει και να την κάνει μέσο επικοινωνίας με τον Ιησού ο καθένας. Δεν
κοστίζει τίποτα, παρά την προσπάθεια να βυθιστούμε στην σιωπή και στα βάθη της
καρδίας μας, καθώς και στη φροντίδα για την όσο το δυνατόν συχνότερη επίκληση
του γλυκυτάτου Ονόματος του Ιησού, που γεμίζει τον άνθρωπο με αγαλίαση».
Για να προχωρήσει όμως η νοερά αυτή εσωτερική εργασία, είναι
απαραίτητη η παρουσία εμπείρου και απλανούς οδηγού, όπως στην συνέχεια αναφέρει
και ο Προσκυνητής: «Ο Πνευματικός οδηγός μου με άφησε να φύγω, δίδοντάς μου την
ευλογία του και λέγοντάς μου ότι κατά το διάστημα, που θα έκανα εξάσκηση για
την προσευχή, θα έπρεπε συχνά να τον επισκέπτωμαι και να του λέγω με
λεπτομέρεια κάθε απορία και δυσκολία, που θα συναντούσα, επειδή η εσωτερική
προσευχή δεν μπορεί να προχωρήσει καλά και με επιτυχία, χωρίς την καθοδήγηση
του πνευματικού διδασκάλου…
…Βέβαια εις την αρχή τα πράγματα επήγαν καλά, μα έπειτα η
προσπάθεια μ’ εκούραζε πολύ. Αισθανόμουν οκνηρία και στενοχώρια. Μ’ εκυρίευε η
νύστα και σύννεφα από σκέψεις όλων των ειδών με περικυκλώσανε.
Επήγα με θλίψη εις τον οδηγό μου να εξομολογηθώ την
κατάστασή μου. Παιδί μου, μου είπε, ήρθε επάνω σου η επίθεση του κόσμου του
σκότους, επειδή ο κόσμος εκείνος τίποτε άλλο δεν έχει χειρότερο από την ιδική
μας εγκάρδια προσευχή. Ο κόσμος αυτός του σκότους προσπαθεί με κάθε τρόπο να σ’
εμποδίσει και να σε απομακρύνει από την προσευχή της καρδίας. (Γιατί; Γιατί σε
φθονεί, σε ζηλεύει. Γιατί αν κερδίσεις, του πήρες τη θέση. Ποια θέση; Εκείνη,
από την οποία εξέπεσε και την οποία έχασε τότε, υπερηφανευθείς και σκεφθείς
ισοθεΐαν). Όμως μη φοβείσαι. Ο Θεός ουδέποτε επιτρέπει τον πειρασμό να είναι
για τον άνθρωπο μεγαλύτερος από ό,τι χρειάζεται. Φαίνεται πως πρέπει η
ταπείνωσή σου να δοκιμαστεί ακόμα, γιατί, παρά τον περίσσιο σου ζήλο (και την
προθυμία) είναι ίσως πολύ νωρίςνα πλησιάσεις την υψηλότερη είσοδο της καρδιάς
(να εισέλθει, δηλαδή, κάπως βαθύτερα στον χώρο της καρδιάς). Υπάρχει φόβος να
πέσεις σε πνευματικό χάος».
Γι’ αυτό, λοιπόν, κι εμείς, πριν αρχίσουμε την Νοερά
προσευχή, καλό θα είναι να επαναλαμβάνουμε το: «Κύριε, δίδαξον ημάς
προσεύχεσθαι» την νοερά και μυστική αυτή προσευχή των αγίων Σου Πατέρων. Και ο
Κύριος με κάποιον πιστό δούλο Του, αγαθό και απλανή οδηγό, θα μας διδάξει τον
τρόπο, ώστε να μπορούμε κι εμείς να ανοίγουμε και να εκχέουμε την καρδιά μας
μπροστά σ’ Εκείνον, τον Θεό και Σωτήρα μας Ιησού Χριστό.
Γιατί δεν υπάρχει τίποτε γλυκύτερο και ωραιότερο και ωφελιμότερο
από την πνευματική επικοινωνία με τον Χριστό! Προκειμένου λοιπόν να
γκρινιάζουμε ή να μουρμουρίζουμε ή να λέμε οτιδήποτε άλλο, άσκοπο ή αμαρτωλό,
ας επαναλαμβάνουμε το «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με» και μέσα στο ναό ακόμα.
Σκύψιμο της κεφαλής και «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με».
Γλυκάθηκε ο νους;
Ε, δεν ξεκολλά από την Ευχή.
«Ηυφράνθη η
καρδία»; Σκλαβώθηκε για πάντα από την θεία αγάπη, από τον θείο έρωτα. Άραγε,
δεν το έχετε νοιώσει ποτέ αυτό;…
Εκείνο, λοιπόν, που ενδιαφέρει όλους εμάς, που ζούμε μέσα
στον κόσμο, τον φοβερά αμαρτωλό και ξεδιάντροπο, είναι να λέμε την Ευχούλα
«Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με», κατ’ αρχάς και για αρκετό καιρό προφορικά,
φωναχτά ή ψιθυριστά με το κομποσχοίνι, και ύστερα από μέσα μας, παντού και
πάντοτε. Όσο περισσότερο θα λέγεται η Ευχή, με υπομονή και με θέρμη ψυχής, τόσο
γρηγορώτερα θα γίνει κτήμα μας ένας νέος τρόπος ζωής. Τότε, εφ’ όσον θα έχουν
προηγηθεί αρκετές προσπάθειες και πολλοί πειρασμοί, θα αισθανώμεθα και θα
βιώνουμε την προσευχή μέσα μας. Θα πυρπολούμεθα από την Ευχή «Κύριε Ιησού
Χριστέ, ελέησον με», θα γεμίζουμε, θα πληρούμεθα από την χάρι της Ευχής, της
Νοεράς προσευχής, και θα καθιστάμεθα ολόκληροι μια προσευχή!…
Και τότε η θεία Χάρις θα λάμπει στο πρόσωπό μας. Μέσα στους
πειρασμούς θα έχουμε ειρήνη στην καρδιά. Μέσα στους διωγμούς και στα μαρτύρια,
θα έχουμε την χάρι της υπομονής και της ησυχίας από την καλή μαρτυρία της
συνειδήσεώς μας. Θα μας θλίβει ο ένας, θα μας κατατρέχει ο άλλος, αλλά μέσα μας
θα βασιλεύει μια παράδοξη και ανείπωτη γλυκύτητα.
Αποσπάσμα από το βιβλίο “Η Ευχή μέσα στον κόσμο” του π.
Στεφάνου Αναγνωστοπούλου
Από εδώ paterstefanos.gr/2014/01/12/το-κυριε-ιησου-χριστε-ελεησον-με-για/
