Μετεμορφώθης: 3.Ο Μ. Φώτιος και ο πάπας Ιωάννης Η΄.

Κυριακή 24 Μαρτίου 2019

3.Ο Μ. Φώτιος και ο πάπας Ιωάννης Η΄.

3.Ο Μ. Φώτιος και ο πάπας Ιωάννης Η΄.

Γράφετε: «Εν έτει 867 ο Φώτιος κατηγόρησε τούς Λατίνους επί πολλαίς ετεροδιδασκαλίαις»… «Μετά εικοσαετίαν όλην (εν έτει 885) ο Φώτιος έγραψε περί του πάπα Ιωάννου Η΄: «Ούτος τοίνυν ο Ιωάννης ημέτερος, ο τον νούν ανδρείος, ανδρείος δε την ευσέβειαν…». Και ερωτάτε: «Τι συνέβη κατά την διαρρεύσασαν εικοσαετίαν; Μήπως ο Ιωάννης ή άλλος τις κατεδίκασε την περί του FILIOQUE διδασκαλίαν; Ουχί βεβαίως!» Και συνεχίζετε: «Ο Ιωάννης εδέχθη μεν «διά των αντιπροσώπων αυτού) εν τη Κων/πόλει Συνόδω του 879 το σύμβολον άνευ της προσθήκης, αλλ’ ουδαμώς προέβη περαιτέρω, ήτοι εις καταδίκην της περί FILIOQUE διδασκαλίας, ήτις ήτο ήδη διαδεδομένη εν τη Δυτική Εκκλησία. Απεδέχετο και αυτός την διδασκαλίαν ταύτην ή απλώς ηνείχετο αυτήν; Ό,τι και αν συνέβαινε δεν θα έπρεπε (κατά σε τον μη δεχόμενον οικονομίαν εις τα δογματικά θέματα), ο Φώτιος να έχη κοινωνίαν μετ’ αυτού».

Α π ά ν τ η σ ι ς : Εν πρώτοις, εν τη Συνόδω του 879 δεν εγένετο απλώς α π ο δ ο χ ή του ακαινοτομήτου Συμβόλου της Πίστεως υπό των αντιπροσώπων του Πάπα, ως γράφετε, αλλά κάτι πολύ σπουδαιότερον. Α ν α θ ε μ α τ ί σ θ η πας ο μη δεχόμενος τούτο ακαινοτόμητον! Ιδού τι είπον:

«Εάν τις δε νεωτεριστής άλλην ομολογίαν συντάξη παρά την ιεράν ταύτην και προτείνη αυτήν τοις πιστοίς ή τοις κατηχουμένοις βαρβάροις, τούτον ημείς κληρικόν μεν όντα καθαιρούμεν, λαϊκόν δε αναθεματίζομεν κατά τα θεσπίσματα της Συνόδου ταύτης». Και πάντες οι σύνεδροι εβόησον: «Αναθεματίζομεν ούν τον μη πιστεύοντα τον αυτόν τρόπον».

Δεδομένου δε ότι η Σύνοδος αύτη εξεπροσώπει την σύνολον Ο ι κ ο υ μ ε ν ι κ ή ν Εκκλησίαν, αυτονόητον τυγχάνει ότι παραχρήμα ανεθεματίζοντο πάντες οι επόσκοποι του Πάπα Ιωάννου του Η΄ή τινος ετέρου οι οποίοι εκήρυττον ή θα ετόλμων την εισαγωγήν του FILIOQUE.

Η απόφασις αύτη ήτο Ο ι κ ο υ μ ε ν ι κ ο ύ χαρακτήρος και υποχρεώσεως. Συνεπώς, δεν εχρειάζετο ιδιαιτέρα υπό του Πάπα Ιωάνου καταδίκη. Πας καινοτομών είχε καταδικασθή εν τη Συνόδω του 879 ήτις επέτυχε και την επανένωσιν Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας.

Πλήν των ανωτέρω, υποχρεούμαι να σημειώσω, ότι ο Ρώμης ουδέποτε πρό του 1014 είχε δεχθή το FILIOQUE. Μόλις τότε υπέκυψε, κατόπιν ασκηθείσης βίας εκ μέρους του Αυτοκράτορος Φρειδερίκου ΙΙ, και εδέχθη τούτο.

Και κάτι σπουδαιότερον: Ο ανατολικός κόσμος (Βυζάντιον) τω 867 το πρώτον επληροφορήθη διά της εγκυκλίου του Φωτίου την αίρεσιν του FILIOQUE, καίτοι από του 589 ήρξατο εν τη Δύσει εμφανιζομένη.

Εφ’ όσον δε έβλεπε κατόπιν, εν τη Συνόδω του 879 τον αναθεματισμόν παντός καινοτομούντος, πως ήτο δυνατόν να διακόψη την κοινωνίαν με τον Ρώμης την στιγμήν κατά την οποίαν εκείνος μεν δεν το είχε δεχθή οι δε υπ’ αυτόν επίσκοποι τ ι ε π ρ έ σ β ε υ ε ν έκαστος επ’ αυτού ήτο άγνωστον διά τους Ανατολικούς; Γράφω άγνωστον, διότι καίτοι επί 300 σχεδόν έτη εκυοφορείτο εν τη Δύσει, η Ανατολή (Βυζάντιον) εν τούτοις το ηγνόει.

Κατά συνέπειαν το βάρος της υποθέσεως δεν κείται εις το εάν κατεδίκασε ή όχι ο πάπας Ιωάννης την διδασκαλίαν περί FILIOQUE, αλλά κ α τ ά π ό σ ο ν ε γ ν ώ ρ ζ ε τ α ύ τ η ν υ π ά ρ χ ο υ σ α ν ε ν τ η Δ ύ σ ε ι ο Φ ώ τ ι ο ς (εννοείτε μετά την Σύνοδον του 879).

Ιδού η κλείς της οικονομίας η οποία τοσούτον σας εσκανδάλισε…

Αναφορικώς με την επιστολήν του πάπα Ιωάννου του Η΄ όστις επιτίθεται δι’ αυτής σφοδρώς κατά των εισαγαγόντων το FILIOQUE επισκόπων του, και την οποίαν εχαρακτηρίσατε ως ν ό θ ο ν, ερωτώμεν:

Πόθεν ηρύσθητε την πληροφορίαν της νοθείας; Βεβαίως δι’ ημάς είναι α δ ι ά φ ο ρ ο ν διότι και δι’ ετέρας οδού απεδείξαμεν ως υγιά την ορθόδοξον θέσιν του Μ. Φωτίου έναντι του πάπα Ιωάννου Η΄. Εάν όμως αι πηγαί σας ψεύδωνται, πράγμα όπερ ημείς πιστεύομεν, πρέπει να παύσουν την εκροήν των «θολερών υδάτων» ώστε οι διψώντες να πίνουν ακινδύνως…

Υπέρ της γνησιότητος της επιστολής τάσσονται οι εξής:

1)Τα «πρακτικά των Συνόδων» εκδ. 1761, Τόμου Β΄σελ. 928, 974.

2) Ο ημέτερος Νικηφόρος Θεοτόκης εν τω έργω του «Απόκρισις…», εκδ. Χάλλης 1775, σελ. 31, εκδ. Αθηνών 1892, σελ. 30.

3)Ο καθολικός ιστορικός π. FLEURY εν τη Εκκλ. αυτού Ιστορία, VOL. 11, Ρ. 438-9.

4)Ο Αδάμ Ζοιρνικάβιος εν τω απαραμίλλω έργω «ΠΕΡΙ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ», Πετρούπολις, 1797, ένθα εν τω Α΄τόμω σελ. 456-7 παραθέτει ολόκληρον την επιστολήν επικροτών μυρίαις αποδείξεσι την γνησιότητά της και καταλήγων: «… και του λοιπού τοις Ποντιφικίοις τον τηλικούτον δοκόν απ’ οφθαλμών εξελέσθαι μη είναι ράδιον».

5)Ο επίσης καθολικός ιστορικός π. GUETTEE, όστις μάλιστα επιτίθεται τοις εθέλουσιν ως νόθον ταύτην δυτικοίς συναδέλφοις του σφοδρώς. (όρα «THE PAPACY» N. YORK, 1866, Ρ. 337-8).

6)Ο χειρόγραφος κώδιξ υπ’ αριθμ. 147 της Ι.Μ. Διονυσίου εν Αγίω Όρει του έτους 1369.

7)Τέλος ο Άγιος Νεκτάριος διά πολλων μαρτυριών υπερασπίζει την γνησιότητα αυτής, εν τω έργω του: «Περί των αιτίων του Σχίσματος», Αθήναι 1911, Τόμος Α΄ , σελ. 286 εξ.

Συνεχίζεται...

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ΤΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΑΘΗΝΑΓΟΡΟΥ (ΔΥΟ ΑΚΡΑ, σ σ. 58-96), 1. Αξιωματικοί και στρατιώται., 2. Περί οικονομίας. 3. Ο Μ. Φώτιος και ο πάπας Ιωάννης Η΄.